Updates
Nieuws

Ontbossing bedreigt nu ook beschermd natuurreservaat en inheemse gemeenschappen in Peru

© BOS+
  • Het Peruaans Amarakaeri Gemeenschapsreservaat (AGR), wereldwijd beschouwd als één van de best beschermde natuurreservaten in de wereld, kent een piek in ontbossing aan zijn randen. De reden: illegale cocateelt, mijnbouw en een nieuwe weg die er wordt aangelegd.
  • Het verlies aan bos schaadt het territorium van verschillende inheemse gemeenschappen, waaronder die van de Harakbut, Yine en Matsiguenka. Dat blijkt uit een nieuw rapport van MAAP, het Monitoring of the Andean Amazon Project (MAAP).
  • Bevindingen uit het rapport zijn onder andere dat 19.978 hectare bos vernietigd is in de bufferzone van het reservaat in de voorbije 20 jaar.
  • Volgens de leiders van de inheemse gemeenschappen, doet de staat “praktisch niets” om de aanjagers van de ontbossing aan te pakken, en ze waarschuwen dat als dat niet verandert, de ontbossing tot in het beschermd reservaat zal doordringen.

Een recent rapport toonde een piek van ontbossing aan in de bufferzone van één van de best beschermde natuurreservaten ter wereld, het Amarakaeri Gemeenschapsreservaat in Peru.

Tussen 2001 en 2023 verdween in de bufferzone rond het reservaat 19.978 hectare regenwoud. Bos dat toebehoort en de thuis is van de inheemse Harabut, Yine en Matsiguenka gemeenschappen. Het rapport, opgesteld door het MAAP (Monitoring of the Andean Amazon Project), wijst enkele factoren aan voor deze ontbossingstrend: illegale mijnbouw, cocateelt en de aanleg van een nieuwe weg en nieuwe landingsbanen.

Het Amarakaeri gebied werd onlangs nog bezocht door een projectmedewerker van BOS+.


© BOS+

Amarakaeri wordt door twee instanties co-beheerd: het ECA Amarakaeri, de koepelvereniging van de inheemse gemeenschappen die in het reservaat leven, en SERNANP, het overheidsagentschap dat instaat voor de bescherming van de nationale reservaten. In het reservaat Amarakaeri leven enkele bedreigde en endemische soorten zoals de harpij (Harpia harpyja), één van de grootste arenden ter wereld, en de brilbeer (Tremarctos ornatus).

Het Amarakaeri natuurgebied staat sinds 2018 op de Groene lijst van het IUCN (International Union for Conservation of Nature), de internationale authoriteit op vlak van natuurconservatie. Die Groene lijst bevat gebieden die “effectief beheerd en fair bestuurd worden, met een positieve impact op mens en natuur op de lange termijn”.

Onder druk

“Vijf jaar geleden was het meest bedreigde beschermd natuurgebied het Tambopata National Reserve”, zegt Sidney Novoa, co-auteur van het MAAP rapport en directeur conservatietechnologie bij de Peruviaanse NGO Conservación Amazónica – ACCA.

De laatste jaren klimt Amarakaeri op de lijst van meest bedreigde beschermde natuurgebieden in Zuid-Peru. Als de druk blijft toenemen, zal het uiteindelijk van de groene lijst van de IUCN verdwijnen. – Sidney Novoa

In Sabaluyoc en Itahuanía, ten Zuiden en Zuidwesten van het reservaat, is cocateelt voor cocaïneproductie de hoofdoorzaak van ontbossing. Tussen 2017 en 2022 is het oppervlak aan illegale cocaplantages op Amarakaerigebied met maar liefst 160% gestegen. Die data komt van DEVIDA, de Peruaanse anti-drugs commissie.

Cocaplantage die onze projectmedewerker kon fotograferen in het Amarakaeri reservaat.


© BOS+

“De illegale plantages in het zuidwesten baren ons zorgen”, zegt Novoa. “Tot nu toe hebben de betrokkenen aan deze activiteiten voldoende land buiten het beschermde gebied om coca te telen. Maar als de dreiging aanblijft, zullen ze waarschijnlijk het beschermde gebied binnendringen.”

Walter Quertehuari Dariquebe, de voorzitter van ECA Amarakaeri, zegt tegen Mongabay dat “clashen met de drugstrafiek de dood opzoeken is.” Hij voegt daar aan toe: “Wat kunnen we doen?”

Wegenbouw vanuit overheid

De toegenomen ontbossing is niet alleen in de illegale sfeer te zoeken. Het MAAP rapport wijst ook naar de aanleg van de Nuevo Edén-Boca Manú snelweg in de noordwestelijke sector van het reservaat. De werken voor de snelweg hebben een verlies van 407 hectare aan primair woud op de teller sinds de start ervan in 2015.

Recent kwam daar het voorstel van de overheid bij voor een verlenging van de snelweg van 96 km, van Boca Manú naar Boca Colorado. Het rapport van MAAP waarschuwt dat dit zowel het Amarakaeri beschermd reservaat kan aantasten, maar ook Nationaal park Manú en het Madre de Dios Territoriaal reservaat, omdat het criminele organisaties makkelijker toegang zou verschaffen tot deze gebieden. Het zou de mensen van de inheemse gemeenschappen in gevaar brengen, die er nu in vrijwillige isolatie van de buitenwereld leven. Als de verlenging van de snelweg wordt goedgekeurd, zou dat volgens een schatting van het MAAP rapport kunnen resulteren in meer dan 11.350 hectare ontbossing in de komende 10 jaar.

Lokale monitoringsteam dat met een drone het gebied in het oog houdt.


© Amarakaeri.org

In 2023 vaardigden de inheemse leiders van Madre de Dios een publiek statement uit aan het Peruaanse congres om een wetsvoorstel af te wijzen dat de voorgestelde Boca-Manú snelwegverlenging, samen met andere wegeniswerken in het land, als van nationaal belang zou bestempelen. Ze argumenteerden dat het voorstel “onze collectieve rechten op het territorium, op voorafgaande consultatie, op het leven van onze broeders in isolatie en het recht op initieel contact” zou schenden.

Verder zou het ook de mening van de representatieve en vertegenwoordigende organisatie van de inheemse gemeenschappen van Madre de Dios negeren.

In hun statement meldden ze nog dat ze “niet tegen de ontwikkeling van onze regio waren. Maar het belangrijk dat ontwikkelingen hier onze visie en de bescherming van ons gebied bevatten.”

Naast de uitbreidende illegale cocaproductie en de nieuwe wegen, identificeert het MAAP rapport ook illegale mijnbouwactiviteit in de bufferzone ten oosten van het Amarakaeri gebied. Quertehuari Dariquebe wijst deze mijnactiviteiten als schuldige aan voor het vervuilen van de lokale waterbronnen en het vergiftigen van de vis en de mensen van de lokale gemeenschappen.

Hieronder lijdt de gezondheid van de mensen van de gemeenschappen en worden er baby’s geboren met ernstige gezondheidsafwijkingen. – Quertehuari Dariquebe

Mijnbouw in het Amarakaeri Gemeenschapsreservaat.


© Amarakaeri.org

Quertehuari Dariquebe zegt dat de overheid “praktisch niets” doet aan de problemen in de bufferzone van het natuurgebied, waar inheemse gemeenschappen leven en dus het meest getroffen worden. Indien er niets gedaan wordt, vult hij aan, kunnen de effecten zich snel een weg banen tot binnen het beschermde gebied zelf.

“Er is nog steeds een grote kloof in effectiviteit tussen monitorings- en controleacties in de beschermde natuurgebieden tegenover die in de bufferzone errond”, zegt Fredy Mamani, hoofd van het Amarakaeri Gemeenschapsreservaat. “SERNANP, samen met ECA Amarakaeri leverde al inspanningen om die kloof te dichten binnen het reservaat, maar ons instituut heeft geen controle over de bufferzone of invloed over waar deze bedreigingen ontstaan.”

Bron: Dit artikel is een vertaling van een Mongabay artikel, gepubliceerd door Aimee Gabee in het Engels en te lezen via deze link

DISCLAIMER: De visie van deze auteur weerspiegelt niet noodzakelijk de visie van BOS+

Terug
Teamcoördinator Latijns-Amerika & landenvertegenwoordiger Ecuador

Debbie Eraly

debbie.eraly@bosplus.be

Grondwettelijk Hof laat miljardenbonus overeind die bouwshift blokkeert: “Belastingbetaler, boer en natuur verdienen alsnog een antwoord”

Stedelijke bossen of stedelijke savannes? Slimme verkoeling afgestemd op tijd en plaats

Lees meer artikels