Van de vier mogelijke klimaatscenario’s die zijn opgesteld door het VN-klimaatpanel (IPCC), blijkt het doemscenario het dichtst aan te leunen bij de realiteit. Minstens tot 2050 is het dan ook de meest realistische leidraad voor overheden in hun klimaatplanning, stelt Amerikaans onderzoek.
Het model, dat in de media meestal de naam “worst-case scenario” of “doemscenario” krijgt, heet officieel “RCP8.5”. Het is het meest pessimistische van de vier scenario’s van het IPCC en krijgt de kritiek alarmistisch te zijn, omdat het uitgaat van een gestaag stijgende uitstoot van broeikasgassen. Die uitstoot zou leiden tot een temperatuurstijging met maar liefst 5 graden in de volgende tachtig jaar.
Afwijking van 1 procent
Maar een nieuwe analyse door het Woods Hole Research Center in de VS toont aan dat het model het beste het voorbije patroon benadert van wat de wereld heeft uitgestoten tussen 2005 en 2020. De afwijking bedraagt zelfs minder dan 1 procent. Dat is preciezer dan de drie andere, meer optimistische uitstootscenario’s die het VN-klimaatpanel gebruikt in zijn rapporten.
En ook in de volgende decennia blijft het model de beste leidraad voor regeringen, stellen de onderzoekers. Want ook als de huidige wereldwijde klimaatplannen voor de volgende decennia worden meegeteld, blijft de wereld het dichtste bij scenario RCP8.5. Regeringen kunnen het dus maar beter tot 2050 als leidraad gebruiken bij hun beslissingen, schrijven de onderzoekers. Doen ze dat niet en gaan ze uit van een meer optimistisch scenario, dan baseren ze hun beleid op een te rooskleurige inschatting van de klimaatverandering en de fysieke risico’s die ermee gepaard gaan.
Hoopvolle tekenen
De wetenschappers benadrukken dat er wel tekenen zijn dat de wereldwijde uitstoot aanzienlijk kan teruggedrongen worden tegen 2100, maar waarschuwen dat focussen op een verre, onbekende toekomst het huidige debat rond klimaatactie dreigt te vertroebelen.
“Om geïnformeerde maatschappelijke beslissingen te nemen zijn kortere tijdskaders erg relevant”, schrijven ze. “Het is belangrijk uit te gaan van scenario’s die bruikbaar zijn binnen die tijdskaders. Als we kijken naar 2050, is RCP8.5 duidelijk de meest bruikbare keuze.”
Covid-19
De wetenschappers merken ook op dat de kans klein is dat de covid-19-epidemie het traject aanzienlijk kan veranderen. “We merken op dat de bruikbaarheid van RCP8.5 niet veranderd wordt door de huidige covid-19-pandemie”, schrijven ze. “Als we ervan uitgaan dat de lockdownmaatregelen tot het einde van 2020 duren, dan leidt dat tot een uitstootreductie van circa 4,7 gigaton CO2. Dat is minder dan 1 procent van de totale cumulatieve uitstoot van CO2 sinds 2005.”
“Gezien de overeenstemming tussen de historische data en RCP8.5, en tussen het aangekondigde beleid en RCP8.5 tot het midden van deze eeuw, blijft het scenario bruikbaar”, schrijven ze. “Mocht het scenario niet bestaan hebben, dan hadden we het moeten creëren.”
De analyse verscheen in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).