Beleid
Het najaar is COP-seizoen: de voorbije twee weken vond in Cali, Colombia, de 16e editie van de Biodiversiteits-COP plaats, Maandag 11/11/2025 begint in Baku, Azerbeidzjan de 29e editie van de Klimaat-COP. De inzet is niet min: op beide bijeenkomsten onderhandelen landen over de te nemen inspanningen voor een leefbare toekomst. Om de urgentie te illustreren: 1 op 3 boomsoorten zou met uitsterven bedreigd zijn volgens de UICN.
In 2022 werd op de Biodiversiteits-COP15 een akkoord bereikt dat kan worden vergeleken met het Klimaatakkoord van Parijs. Een van de belangrijke bepalingen in het nieuwe ‘Wereldwijde Kader voor Biodiversiteit’ was dat landen strategieën zouden opstellen om biodiversiteit (veel) beter te beschermen, te herstellen en te beheren. Bij de start van COP16 hadden maar enkele landen die beloofde strategie klaar (België was daar niet bij).
Dat was de voorbode van een magere uitkomst. Financiering bleef een knelpunt, rijke landen zijn te weinig bereid om ontwikkelingslanden – die de meeste overblijvende biodiversiteit herbergen – te ondersteunen. Er werd ook geen vooruitgang geboekt in het heroriënteren van de (naar schatting 500 miljard dollar) schadelijke subsidies naar natuurversterking.
Lichtpunten zijn een veel sterkere betrokkenheid van inheemse gemeenschappen (vertegenwoordigd via een permanent orgaan) en een (zij het vrijwillig) fonds voor het gebruik van genetische informatie (vooral relevant voor de farmaceutische sector). Er werd ook een nieuw financieringsmechanisme voor tropisch bos aangekondigd.
Dat financiële ondersteuning een groot struikelblok was, kwam niet onverwacht, en het belooft ook niet veel goeds voor de Klimaat-COP29. Daar zal financiering voor ontwikkelingslanden hét centrale thema zijn. Papoea Nieuw Guinea – een land dat maar heeft bijgedragen aan een fractie van de CO2 uitstoot en er nu al sterk wordt door getroffen – heeft al aangekondigd niet te zullen deelnemen, uit protest voor het uitblijven van middelen.
Verder blijft het cruciaal dat rijke landen hun inspanningen om biodiversiteit te beschermen stevig opkrikken. Voor België en Vlaanderen betekent dat vooral: het afleveren van een duidelijke en ambitieuze biodiversiteitsstrategie, een grondige uitvoering van de natuurherstelwet, en het verzekeren van de handhaving van de Europese ontbossingswet. Ons land sloot zich alvast aan bij een initiatief om biodiversiteit alomtegenwoordig te maken, wat betreft eerlijke financiële bijdrage scoren we ook niet zo slecht.
De slogan van COP16 was ‘Peace with Nature’. Een passende politieke keuze voor Colombia – geplaagd door interne conflicten – met een oproep voor herverbinding, om natuur terug meer zien als een bondgenoot. Anderzijds: met natuur valt niet te onderhandelen.
