Inheemse volkeren blijken beste bewakers van de bossen in latijns-amerika

Een analyse van meer dan driehonderd studies uit de voorbije twintig jaar is duidelijk: inheemse volken slagen er veel beter in om hun bossen te beschermen in vergelijking met andere bossen in de regio.

Maar tegelijk blijkt dat hun beschermende rol in toenemende mate in gevaar komt, stelt het onderzoek door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO). Bovendien nadert het Amazonewoud een omslagpunt, met verstrekkende gevolgen voor de neerslag, temperatuur en uiteindelijk voor de voedselproductie en het wereldwijde klimaat.

Cruciale rol

“Inheemse en tribale volkeren en de bossen op hun grondgebied spelen een cruciale rol in de strijd tegen de klimaatcrisis, armoede, honger en ondervoeding”, zegt Julio Berdegué van de FAO. “Hun territoria bevatten ongeveer een derde van alle CO2 die is opgeslagen in de bossen van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.”

Gebieden die formeel zijn erkend als inheemse territoria blijken veruit het beste beschermd. Tussen 2000 en 2012 was de ontbossing er minder dan de helft in vergelijking met soortgelijke wouden in het Boliviaanse, Braziliaanse en Colombiaanse Amazonegebied.

In deze drie landen wordt in de wouden jaarlijks tussen de 42,8 en 59,7 miljoen ton aan CO2-uitstoot vermeden. Dat is een uitstoot vergelijkbaar met een jaar lang 9 tot 12,6 miljoen auto’s van de weg halen.

Een formele erkenning van die rol is doorslaggevend. Van de 404 miljoen hectare die door de inheemse volkeren zijn bewoond, zijn nu maar voor 269 miljoen hectare de eigendomsrechten formeel erkend.

Nochtans kost die rechten erkennen 5 tot 42 keer minder dan investeringen in de afvang en opslag van CO2 uit steenkool- of gascentrales, stelt het rapport.

Meer aandacht

De auteurs roepen regeringen, klimaatfinanciers en de particuliere sector dan ook op om te investeren in initiatieven die de rol van inheemse volken versterken en de gemeenschappen compenseren voor de bijdrage die ze leveren.

“Bijna de helft van de intacte bossen in het Amazonebekken bevindt zich in inheemse gebieden”, zegt Myrna Cunningham, voorzitter van het Ontwikkelingsfonds voor Inheemse Volken in Latijns Amerika en de Caraïben (FILAC), dat meewerkte aan het rapport. “En het bewijs van hun cruciale rol is glashelder: ontbossing met 4,9 procent in de inheemse gebieden, tegenover 11,2 procent in niet-inheemse gebieden. Dat maakt duidelijk waarom er ook rekening moet worden gehouden met hun stem en visie in alle wereldwijde initiatieven en kaders met betrekking tot onder meer klimaatverandering, biodiversiteit en bosbouw.”

BOS+ in de tropen

In de tropen werkt BOS+ nauw samen met inheemse en lokale gemeenschappen met oog op een triple win: verbeterde levensomstandigheden op sociaal-economisch vlak, tegengaan van klimaatverandering en biodiversiteitsbehoud. Bekijk onze projecten om de zien hoe we dat doen.