In een nieuw Oost-Vlaams plattelandsproject werken BOS+, Bioforum, ILVO en de Oost-Vlaamse Regionale Landschappen samen om koolstofopslag te realiseren via boslandbouw. Met vijf landbouwbedrijven gaan we na om een nulmeting op te stellen over hoeveel koolstof we exact zullen vastleggen. Hierdoor kunnen burgers en bedrijven die hun CO2 willen compenseren kunnen dienen als financiers van deze duurzame vorm van landbouw.
In dit project zal ingezet worden op agroforestry oftewel boslandbouw om meer koolstof op te slaan in het landbouwlandschap. Hierbij wordt een landbouwsysteem zoals bijvoorbeeld veeteelt of akkerbouw gecombineerd met de aanleg van bomen en struiken en kan dus zowel bovengronds als ondergronds koolstof worden opgeslagen. Veel traditionele landschappen zijn agroforestry systemen. Denk bijvoorbeeld aan hoogstamboomgaarden met beweiding of houtkanten en knotbomen rondom percelen.
Goed voor bodem, klimaat en biodiversiteit
Deze traditionele landbouwvormen hebben niet alleen een positieve impact op het klimaat, maar ook op de biodiversiteit, op het waterhoudend vermogen en op het erosieverminderend vermogen van de bodems. Met dit project willen we deze traditionele landschappen dan ook herwaarderen en de implementatie van moderne vormen van agroforestry stimuleren.
De aanleg van agroforestry vergt natuurlijk een investeringskost en er volgen ook beheerkosten die momenteel nog moeilijk terug te verdienen zijn. Mochten alle maatschappelijke waarden of ecosysteemdiensten van agroforestry monetair gevaloriseerd kunnen worden, dan is agroforestry potentieel een zeer rendabele investering. Één maatschappelijke waarde (koolstofvastlegging) willen we alvast in dit project valoriseren. Burgers en bedrijven die een zekere CO2-uitstoot willen compenseren, willen we met dit project de mogelijkheid bieden om deze compensatie in Vlaamse agroforestryprojecten te realiseren. Zo maken we deze waardevolle landgebruiksvorm evidenter toepasbaar voor Vlaamse landbouwers.
Koolstofopslag
Om zeker te zijn dat het project ook daadwerkelijk een impact heeft, zorgen we voor een goede wetenschappelijke onderbouwing en zullen we de koolstofopslag in de nieuwe agroforestrysystemen herhaaldelijk meten. Op basis van metingen in diverse, bestaande systemen kunnen we ook simulaties maken voor de toekomstige koolstofopslag.
Eens we dit op poten hebben gezet, is de stap naar carbon farbon farming of koolstoflandbouw snel gezet. Carbon farming omvat diverse technieken die, met het oog op het tegengaan van verdere klimaatopwarming, de opgeslagen koolstof in landbouwsystemen verhogen. Zo kunnen het gebruik van compost, het maximaal gebruik van groenbedekkers, een uitgebreidere teeltrotatie of aangepast graslandbeheer de bodemkoolstof doen toenemen.
We starten met pilootprojecten bij landbouwers verspreid over de provincie Oost-Vlaanderen, maar de online tool zal op termijn breder uitgerold worden. Het project ging van start op 1 januari 2022, loopt tot 30 juni 2024 en ontvangt steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.