Je kan het ervaren op een bergtop, in een eeuwenoud bos of bij een uitgestrekt meer: ontzag voor de krachtige schoonheid van de natuur. Onderzoekers van de Universiteit van Californië, San Francisco, zien nu dat dit gevoel niet enkel opgewekt kan worden door adembenemende of grootse natuur. Ontzag kan je evengoed terugvinden in alledaagse dingen, en bovendien is dat goed voor je emotionele gezondheid.
Regelmatig ontzag ervaren, zelfs bij een simpele wandeling, helpt om compassie en dankbaarheid te vergroten. Uit de studie bleek dat oudere volwassenen (60 tot 90 jaar), die acht weken lang minstens 1 keer per week ‘ontzagwandelingen’ van 15 minuten maakten, meer positieve emoties en minder angst in hun dagelijks leven rapporteerden. De onderzoekers waren geïnteresseerd in het vinden van eenvoudige manieren om positieve emoties bij oudere volwassenen te verbeteren. Aanhoudende negatieve emoties kunnen immers schadelijke effecten hebben op de gezondheid van de hersenen en versnellen het verouderingsproces. Ontzag is een positieve emotie die leidt tot gevoelens van sociale verbondenheid, die op latere leeftijd vaak afnemen.
De deelnemers werden aangemoedigd om wandelingen te maken op plaatsen waar ze nog nooit waren geweest en kregen de instructie om hun kinderlijk gevoel van verwondering aan te boren en om te proberen de wereld met frisse ogen te bekijken.
Wanneer we in de natuur iets tegenkomen dat we niet meteen kunnen begrijpen, moeten we onze kijk op de wereld aanpassen om deze nieuwe informatie op te nemen, en onze aandacht verschuift van onszelf naar de wereld om ons heen. Dit ontzag beïnvloedt onze sociale relaties omdat het ons helpt ons meer verbonden te voelen met de wereld, het universum en andere mensen. Wanneer we ontzag voelen zijn we geneigd om genereuzer, nederiger en vriendelijker te zijn voor anderen.
Deze effecten werden ook meegenomen naar het dagelijks leven. Door meer ontzag te ervaren tijdens de wandelingen, werden deelnemers gemotiveerder om voor anderen te zorgen.
Zin om zelf wat meer ontzag in je leven te introduceren? Dan hebben we goed nieuws voor jou: bijna alles kan ontzagwekkend zijn, als je al je zintuigen inschakelt en geuren, geluiden, texturen en beelden om je heen opmerkt. Geniet van de details de je misschien niet eerder hebt opgemerkt in je dagelijkse haast. Leer vertragen, zorgen los te laten en aanwezig te zijn in het moment.
Onderzoek: Big smile, small self: Awe walks promote prosocial positive emotions in older adults. Virginia E. Sturm e.a., verscheen op 21 september 2020 in het tijdschrift Emotion.
Why you should take an awe walk – Mary Jo DiLonardo.