Met het LEADER-project Wase Houtkanten werken we concreet aan meer en betere houtkanten in de Wase gemeentes Stekene, Sint-Gillis-Waas en Beveren. Bestaande houtkanten worden in kaart gebracht en er wordt een gepast beheer voor uitgestippeld, verdwenen houtkanten worden hersteld en nieuwe aangeplant. We focussen hiervoor op de open ruimte, waar heel wat actoren actief zijn, en nemen hen mee in het uitwerken van een ‘gedragen toekomstvisie houtkanten’ – met een glansrol voor de lokale besturen.
Kleine landschapselementen (KLE) zijn onlosmakelijk verweven met het karakter en streekidentiteit van het Waasland zoals populierenrijen rond bolle akkers, dreven in de polders, vele knotwilgen, poelen en hoekputten. Ze maken al eeuwenlang deel uit van ons landschap en vormen een groenblauw netwerk dat toelaat dat functies als landbouw, natuur en recreatie met elkaar verbonden worden. De groene elementen in dit netwerk zijn de heggen, houtkanten, struweeltjes en (knot-)bomenrijen die we onder de noemer ‘houtkanten’ vatten.
Houtkanten leveren een brede waaier aan ecosysteemdiensten: het weerbaarder maken van ons landschap tegen klimaatverandering, het reguleren van de waterhuishouding, het vastleggen van koolstof,… Bovenal ondersteunen ze de biodiversiteit: KLE verbinden natuurgebieden en vormen een leefgebied en doorgangsweg voor fauna en flora.
Hoewel de voordelen van houtkanten inmiddels breed erkend worden, ze goed beschermd zijn en er verschillende subsidiemogelijkheden zijn voor aanleg en beheer, staat het houtkantennetwerk nog steeds onder druk. Hierdoor verliezen we niet enkel biodiversiteit en tal van ecosysteemdiensten maar ook landschappelijke cultuurhistorie. Met dit LEADER-project werken we aan meer en betere houtkanten in de open ruimte door lokale besturen en actoren te engageren en te activeren.
Binnen dit project zullen we het netwerk van KLE in de drie deelnemende gemeenten versterken via deze drie actiepunten:
KLE die beheerd worden, hebben een grotere kans om duurzaam (in de tijd) behouden te blijven. We brengen het KLE netwerk in eigendom van de gemeentes in kaart, én werken een beheer op maat uit met aandacht voor biodiversiteit en valorisatie van de beheerresten.
Door nieuwe KLE aan te planten zullen we het KLE-netwerk uitbreiden en dus nog extra versterken. Per gemeente zorgen we voor de opmaak van een kansenkaart waar nieuwe aanplantingen mogelijk en/of wenselijk zijn. We houden hierbij rekening met de grote natuurkernen in de streek (ifv creëren van verbindingen en stapstenen) en de wensen van aangelanden.
De voorbije decennia zijn heel wat KLE uit het Waasland verdwenen. Via historische kaarten en luchtfoto’s kunnen we achterhalen waar er nog-niet-zo-heel-lang-geleden houtkanten en bomenrijen het landschap rijker maakten. Door deze verdwenen houtkanten opnieuw ‘tot leven te wekken’ (door heraanplant op exact dezelfde locaties) brengen we hun verhaal opnieuw tot leven én vrijwaren we de opgebouwde koolstofvoorraad in de bodem van verdere degradatie.