Nieuws
Three is a magic number. Ook in de moderne stadsplanning en het ruimtelijk beleid, waar de regel van 3-30-300, oorspronkelijk bedacht door de Nederlandse professor Cecil Konijnendijk (University of British Columbia), al even opgang maakt. Die vuistregel biedt dan ook een even simpel als doeltreffend antwoord op hoe een aangename, groene en gezonde leefomgeving er kan uitzien: elke woning zou moeten uitkijken op minstens 3 bomen, elke wijk moet voor 30% beschaduwd of groen zijn, en niemand zou verder dan 300 meter moeten wandelen tot een toegankelijke groenzone.
Afgelopen maand werd die regel ook erkend door Vlaanderen, en door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir vooruitgeschoven als nieuwe, richtinggevende groennorm voor beleidsmakers. Hiermee vervangt ze de oude groennormen uit 1993, die als voorbijgestreefd werden ervaren en slechts beperkt rekening hielden met de welzijnseffecten van groen in de buurt. “Het blijft onze prioriteit om van Vlaanderen een veel gezondere en groenere omgeving te maken”, reageert minister Demir in een persreactie. “Of het nu gaat om bomen die je uit je raam kan zien of groenere wijken, iedereen zou omringd moeten worden door natuur om zo ook op gezondheidsvlak vooruit te gaan.” BOS+ is al langer voorstander van deze vuistregel – zoals we onder meer bepleiten in ons memorandum – en verwelkomt de invoering ervan dan ook met enthousiasme.
Dat de 3-30-300 regel ook een onderbouwd kwantitatief kader biedt om onze verstedelijkte omgeving leefbaar te houden, blijkt uit een studie van de KU Leuven, in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos. De onderzoekers maakten een meta-analyse van bestaande literatuur rond de drie elementen (zicht op groen, bedekking en beschaduwing en toegang tot groen), en stelden vast dat de regel op alle vlakken tot significante verbeteringen leidt in zowel het welzijn van bewoners als in het temperen van hittestress. Zo zou het zicht op groen vanuit je woning leiden tot een significante stijging (gemiddeld 26%) in verschillende welzijns- en levenstevredenheidsscores, meer oppervlakte groen rond je woning zorgen voor lagere sterftecijfers (gemiddeld 4%) door verschillende doodsoorzaken, en dichter bij een park of openbaar groene ruimte wonen leiden tot minder (gemiddeld 23%) doktersbezoeken en medicatie gebruik.
Interessant is ook dat in het onderzoek gekeken werd naar hoe deze effecten beïnvloed worden door de socio-economische status en bevolkingsdichtheid van wijken. Daaruit blijkt dat de impact van een toename in groen op gezondheid en welzijn groter is voor inwoners met een lage sociaal-economische status, en voor locaties met een hoge bevolkingsdichtheid. Met andere woorden: het is effectiever om te investeren in vergroening van kwetsbare en dicht bevolkte wijken. Het mooie aan de 3-30-300 regel is dat ze zo ook kan bijdragen aan een meer gelijke en rechtvaardige verdeling van bomen en groen, ofwel het idee van ‘Tree Equity’. Want hier ligt nog een uitdaging voor zowat alle steden en gemeenten. Vandaag zijn het net de dichtst bevolkte en vaak economisch gedepriveerde wijken die beschikken over de minste groenvoorzieningen, waardoor kwetsbare bevolkingsgroepen kansen missen tot natuurbeleving en een gezonde leefomgeving.
Bindend zijn de nieuwe normen niet. “Dergelijke groennormen hanteren als streefcijfers biedt Vlaamse, provinciale en lokale beleidsmakers wetenschappelijke onderbouw om de leefbaarheid van verstedelijkte gebieden te meten en te vergroten.” zegt minister Demir daarover. Maar, voegt ze eraan toe, ze mogen begrepen worden als een minimum standaard. “Want laten we wel wezen: hoe meer groen, hoe beter.” Een conclusie die we alleen maar kunnen bevestigen.
Meer uitleg bij de nieuwe groennorm en het rapport van KU Leuven vind je op de website van ANB: Naar een gezond Vlaanderen met nieuwe groennormen: de 3/30/300-regel | Agentschap voor Natuur en Bos
