Nieuws
Op 16, 17 en 18 augustus organiseerde BOS+ samen met heel wat andere organisaties een eerste klimaatweek in de gevangenis van Leuven. Gedurende drie dagen kwamen drie thema’s aan bod (klimaat en vergroening – circulaire economie – duurzame voeding). Het doel van de klimaatweek was om gedetineerden te inspireren en te engageren om zelf hun steentje bij te dragen aan een leefbaarder klimaat in Leuven Centraal. Na de klimaatweek worden werkgroepen gevormd die rond de drie thema’s concrete acties uitwerken binnen de gevangenismuren.
Even kaderen: in Leuven Centraal verblijven 400 langdurig gedetineerden die snakken naar propere lucht, een aangenaam klimaat en zinvolle dagbesteding. Niet iedereen heeft het geluk er overdag te kunnen werken, dus activiteiten als deze zijn dan ook zeer welkom. Daarnaast is er een beperkte toegang tot groen (de moestuin is toegankelijk voor 50 bewoners) en de verharding zorgt gedurende de zomers voor het gekende hitte-eilandeffect. De roep naar verandering klinkt steeds luider. Met onze activiteiten lokten we zeer geïnteresseerde deelnemers, die frustraties uitten op het beleid maar tegelijk ook de nood voelen aan extra groen op de koeren en creatief mee nadenken over oplossingen voor water- tot voedselverspilling, meer biodiversiteit en kledijherstel.
Klimaatwatte?
Het startschot van de klimaatweek werd gegeven door Oxfam. Met hun Klimaatfresco kregen gedetineerden de opdracht om klimaatoorzaken en -gevolgen in kaart te brengen en onderlinge verbanden bloot te leggen. De focus van het spel ligt op wetenschappelijke aspecten. Van basisbegrippen tot zeer complexe aspecten van de klimaatcrisis: onze woordenschat is er meteen mee uitgebreid. Ontzettend interessant en meteen een goeie opener voor de klimaatweek.
Op dag 2 kregen we Yolan (Departement Omgeving / Duurzaam Educatiepunt) en Elke van Maakbar Leuven over de vloer. Ze gaven meer duiding over het complexe begrip ‘circulaire economie’ en konden de theorie met concrete voorbeelden staven. Het deed deelnemers meteen fantaseren over de haalbaarheid van een gereedschapsbib of een textielrepaircafé in de gevangenis.
Tijdens de laatste dag kwamen enkele vrijwilligers van ProVeg langs. Samen met FoodWin en ProVeg staken we een quiz rond duurzame voeding in elkaar. Thema’s als voedselverspilling, ontbossing op je bord, plantaardige keuken, FairTrade, lokaal en seizoensgebonden voeding… kwamen allemaal aan bod. Het was een bijzonder boeiende namiddag waarin heel wat monden openvielen van verbazing en we volop in gesprek konden gaan met de betrokkenen. De quizvragen, die het verband legden tussen wereldwijde milieuproblematieken (stikstok, klimaatverandering, ontbossing…) en de overconsumptie van dierlijke producten, lokten heel wat reacties uit bij de deelnemers. Om de boodschap kracht bij te zetten, maakten de lokale vrijwilligers van ProVeg enkele plantaardige proevertjes (quiche, shakshuka, citroencake, bananenbrood, koekjes, wortelpreparé), gekoppeld aan quizvragen. Deze formule werkte goed: de proevertjes vielen erg in de smaak en in één klap werd duidelijk dat plantaardige voeding niet alleen lekker, maar ook beter voor de dieren en onze planeet is. Na afloop van de quiz vroegen de deelnemers naar de recepten: zó enthousiast waren ze dus.
Handen uit de mouwen
Drie werkgroepen ontfermen zich over de drie thema’s.
Samen met Stad Leuven organiseerden we een eerste participatieve workshop voor de vergroening van één van de koeren. De oppervlakte van Leuven Centraal is 1% van de Leuvense binnenstad (4,3 ha). De verhardingsgraad is groot, waardoor het er erg warm wordt (urban heat island effect) en er zo’n 22 miljoen liter per jaar aan regenwater valt op deze site, dat voornamelijk wordt afgevoerd naar de riolering. Als we inzetten op ontharding en vergroening, zorgen we voor een koelere omgeving, meer infiltratie van regenwater, meer kansen voor biodiversiteit en een aangenamere omgeving voor de gedetineerden. We bekijken in de werkgroep met de gedetineerden welke ingrepen er haalbaar zijn om te ontharden, vergroenen en regenwater op de site te houden.
De gedetineerden gingen eerder al aan de slag om de koer te ontharden. Ze konden tijdens de sessie input geven over de inrichting van de ruimte. In een volgende fase wordt een eerste ontwerp voorgelegd bij de directie. Na goedkeuring door directie en deelnemers gaan we over tot vergroening van de zone. De aanplant is voorzien voor het voorjaar van 2024.
Tijdens de werkgroepen rond voeding en circulaire economie kwamen tal van voorstellen voor zowel grote als kleinere acties. Zo kwam het idee om een Bebat of Recupel inzamelpunt te installeren, om batterijen te recycleren. Maar ook tal van ideeën om voedselverspilling tegen te gaan of wegwerpplastic uit de keuken te bannen werden besproken. Alle voorstellen worden besproken met de directie en in de maanden oktober-december gaan we over tot actie. Het doel is dat acties ook na afloop van het project blijven voortbestaan.
