De laatste Europese oerbossen zijn er zeer slecht aan toe. Dat blijkt uit een studie die de staat van de ongerepte bossen in Europa uitgebreid in kaart brengt.
Van de weinige oerbossen die nog over zijn in Europa, zijn er veel niet beschermd. Ze lopen het risico te worden vernietigd, want er wordt nog steeds veel gekapt.
Dat blijkt uit de eerste uitgebreide beoordeling van de beschermingsstatus van de Europese oerbossen. Die werd uitgevoerd door 28 instellingen, die gedurende vijf jaar alle gegevens over deze bossen in kaart brachten.
Vaak niet beschermd
“Veel oerbossen zijn goed beschermd, maar we hebben ook veel regio’s gevonden waar dat niet het geval is – vooral gebieden waar oerbossen nog steeds veel voorkomen”, zegt hoofdauteur Francesco Sabatini, van het Duitse Centrum voor Integratief Biodiversiteitsonderzoek van de Martin Luther-universiteit (Halle-Wittenberg). “En waar ze worden beschermd, is het beschermingsniveau in sommige gevallen onvoldoende om ervoor te zorgen dat deze bossen op de lange termijn worden beschermd.”
In het tijdschrift Diversity and Distributions beschrijven de onderzoekers 54 bostypen in Europa. Ze stellen vast dat er bij zes bostypen helemaal geen restanten meer zijn van het oude bos. Bij twee derde van de bostypen was minder dan 1 procent oud. In slechts tien bostypen is meer dan de helft van het oerbos strikt beschermd.
Map show gaps in the conservation of European old-growth forests. “Protection gaps” are unprotected primary forests; “upgrading gaps” are protected primary forests outside strictly protected parks or reserves; and “restoration gaps” are forests in areas favourable for restoration for forest types that would require restoration to achieve a 17% primary forest target. (Map courtesy of Sabatini et al.)
Zonder menselijke invloed
Een oerbos heeft zich zonder menselijke invloed ontwikkeld. In Europa is dit oerbos grotendeels verdwenen, maar de restanten worden nog oerbossen genoemd.
Ze zijn zeer ongelijk verdeeld over Europa. “Sommige regio’s, vooral in Scandinavië, Finland en Oost-Europa, hebben nog veel oerbossen”, zegt senior auteur Tobias Kuemmerle van de Humboldt-universiteit in Berlijn. “Maar vaak realiseren die landen zich niet hoe uniek hun bossen zijn op Europese schaal en hoe belangrijk het is om ze te beschermen.”
Volgens de onderzoekers moet formeel behoud van deze bossen een topprioriteit zijn voor landen om hun doelstellingen op het gebied van klimaatverandering en biodiversiteit te halen.
De Europese Unie heeft onlangs een nieuwe biodiversiteitsstrategie voor 2030 voorgesteld. Die benadrukt de waarde van oude bossen. De resultaten van deze nieuwe studie bieden waardevolle informatie om deze strategie uit te voeren, zeggen de onderzoekers.
Herstel is mogelijk
Er is ook goed nieuws: wanneer bedreigde oerbossen worden beschermd, kunnen ze snel herstellen. En de studie toont aan dat alle resterende oerbossen in Europa beschermd zouden kunnen worden met een bescheiden uitbreiding van beschermde gebieden.