Nieuws
Op 20 Juli stemt de Kamer over een wetsontwerp dat de bijmenging bij diesel en benzine van biobrandstoffen uit voedsel beperkt. Vertegenwoordigers van de internationale samenwerking-sector, van milieubeheer en van landbouw 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu, Canopea, Oxfam België, Natagora, FIAN, MAP, CNCD, BOS+, FUGEA en Greenpeace… reageren tevreden met deze eerste stap. Zij wijzen er al lang op dat biobrandstoffen zorgen voor extra CO2-uitstoot, biodiversiteitsverlies, slechte luchtkwaliteit, en mensenrechtenschendingen. Ze steunen het wetsontwerp, maar roepen op tot een volledige uitfasering.
De nieuwe wet zorgt voor een belangrijke kentering door eindelijk ook andere technologieën, zoals groene elektriciteit, te laten meetellen voor de hernieuwbare energiedoelstelling voor transport. Tot nu toe telden enkel biobrandstoffen mee – absurd, gezien hun negatieve impact.
Daarnaast wil de wet het bijmengen van biobrandstoffen uit voedsel- en landbouwgewassen bij benzine en diesel afbouwen: in 2030 mogen ze nog maximaal voor 2,5% (diesel) en 4,5% (benzine) worden bijgemengd. Dat is een belangrijke koerswijziging t.o.v. de huidige 7% voor de periode 2021-2030, het Europese maximum toegelaten gehalte.
“De federale overheid moet verder springen. Nu verzekert de blijvende verplichting tot bijmengen producenten nog steeds van een afzetmarkt”, stelt Noé Lecocq van Canopea: “Tal van studies toonden aan dat het kweken van gewassen voor biobrandstoffen leidt tot ontbossing, voedseltekorten en biodiversiteitsverlies. Met deze nieuwe wet erkent de regering dit voor het eerst. Maar het is daarom des te cynischer dat ze in 2030 nog steeds als groene brandstof met nul CO2-uitstoot zullen gelden.”
Mensenrechtenschendingen
Ook het stijgend gebruik van zogenaamde ‘meer geavanceerde’ biobrandstoffen is zeker niet onschuldig. Biobrandstoffen uit dierlijke vetten en gebruikte frituurolie kennen een groot frauderisico, en hun stijgende populariteit als brandstof voor transport leidt tot perverse verschuivingen. “Zo stappen zeepfabrikanten nu noodgedwongen over op palmolie, wat een erg zware milieu- en klimaattol heeft”, waarschuwt Naomi Cambien van Bond Beter Leefmilieu. “De wet legt wel een plafond op biobrandstoffen van dit type op, wij hadden liever gezien dat ze gewoon niet worden toegelaten.”
Een nauwgezette monitoring van de negatieve impact van de biobrandstoffen is dan ook aan de orde. “Onze rapporten tonen dat het produceren van biobrandstoffen vaak samengaat met grove mensenrechtenschendingen, zoals landroof. De tweejaarlijkse studie in het kader van het Nationale Klimaat- en Energieplan bleef daar erg vaag over, en beperkte zich tot België. Het is dus goed dat dit wetsontwerp nu ook een mensenrechtencheck wilt doen bij de producenten, vaak landen uit het Zuiden. Meer aandacht voor mensenrechtenschendingen via internationale waardeketens, sluit alvast bij de aankomende Europese zorgplicht voor bedrijven. We waken er op dat dit rapport nog dit jaar verschijnt, zoals beloofd”, zegt Alba Saray Pérez Terán van Oxfam België.
Aanpassing in klimaatambities
De gewesten hielden in hun energie- en klimaatplan tot nu toe geen rekening met de beslissing van de federale regering om minder biobrandstoffen te vermengen met benzine en diesel. De ngo’s manen hen aan dit alsnog te doen, om incoherentie te vermijden. “In plaats van in te zetten op valse oplossingen die vooral een resem nieuwe probleem creëren, is het tijd om te gaan voor de echte maatregelen voor duurzame mobiliteit zoals investeringen in het openbaar vervoer en het realiseren van een modal shift”, besluit Kiki Berkers van 11.11.11.
De ngo’s roepen de parlementsleden op om het wetsvoorstel te steunen, gezien de grote vooruitgang ten opzichte van de huidige situatie. Ze vragen de regering om snel extra stappen te zetten in het terugdringen van problematische biobrandstoffen, de publieke steun voor de biobrandstoffen uit voedsel volledig te stoppen en te focussen op het ontwikkelen van alternatieve, duurzame mobiliteit.
