Omringd door bossen en velden en toch geen groene leefomgeving? De 35 jongeren die in gemeenschapsinstelling De Zande in Wingene verblijven kunnen er van meespreken. Toch is groen van groot belang voor hun ontwikkeling en mentaal welzijn. Met de steun van de Koning Boudewijnstichting rolde BOS+ een co-creatief traject uit samen met de Zande. Het werd een boeiend verhaal over veerkracht, inspraak, nieuwe uitdagingen en “bos natuurlijk”. Want groen doet groeien!
In de gesloten gemeenschapsinstelling van De Zande in Wingene verblijven 35 jongens, voornamelijk tussen de 15 en 19 jaar oud. Allemaal met een eigen verhaal. Ze worden hier geplaatst door de jeugdrechter nadat ze een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd, omdat ze in een problematische leefsituatie verkeren, of omdat ze bijvoorbeeld regelmatig van huis weggelopen zijn. Sommige jongens blijven slechts enkele weken in de instelling, anderen maandenlang. Bedoeling is steeds via aangepaste ondersteuning toe te werken naar een succesvolle re-integratie in de maatschappij.
Bomen en mensen, het is al jaren een belangrijke pijler voor BOS+. Daarom werken we steeds meer projecten uit rond vergroening in de leefomgeving van mensen. Ook als die omgeving minder evident is zoals de gesloten gemeenschapsinstelling van De Zande in Wingene. We zijn er namelijk van overtuigd dat iedereen contact met natuur verdient.
Van scholen tot buurtpleintjes, van speelterreinen tot zorginstellingen. BOS+ werkt in heel Vlaanderen aan die groenere omgeving. Steeds met en voor mensen. Zo ook binnen het project ‘Zuurstof voor de gevangenis’, waar we naast een onderzoek in drie gevangenissen meewerkten aan een vergroeningsscan en pilootproject. De ervaring en kennis uit al die eerdere participatieve trajecten werden gebundeld in dit nieuwe avontuur. Wat begon als een ambitieus idee om met een voor ons nieuwe doelgroep te werken, mondde uit tot een leerrijk traject. Zowel voor de jongeren als voor onszelf.
– Kennismaking met elkaar en het project
– Welk groen is er nu op de campus?
– Wat is het belang van natuur?
– Droombeeld maken aan de hand van een fotocollage
– Wat heeft de natuur ons te bieden? Uitleg over ecosysteemdiensten
– Sfeerbeelden kiezen
– Elementen selecteren en ontwerp maken
– Ontwerp maken op basis van input (BOS+)
– De deelnemende jongens leren over enkele boom- en struiksoorten (De Zande)
– Feedback op het ontwerp
– Keuze van boom- en struiksoorten
– Ontwerp voorstellen aan personeel en andere jongeren + nieuwe feedbackronde
– Aanleg is voorzien voor het najaar van 2022
– Aanplant bomen en struiken samen met jongens en hun context
Een groot deel van de jongeren die hier verblijven kampt met negatieve gevoelens zoals stress, angst, agressie en een laag zelfbeeld. In de instelling krijgen ze psychologische bijstand om hun eigen mentale veerkracht te versterken. Het dagelijks leven van deze jongeren speelt zich vooral af binnen de hekken van de instelling. Ze verblijven er in leefgroepen, volgen les, en worden bijgestaan door psychologen en opvoeders. In de relatief kleine buitenruimte is een moestuin en enkele sportterreinen, maar weinig groen. Daar wou De Zande verandering in brengen door een aanpalend terrein om te vormen tot een belevingstuin. En dat is waar een mooie samenwerking met BOS+ is ontstaan.
Co-creatie, een duur woord om te zeggen dat mensen samen iets creëren. In dit geval tekenden de ontwerpers van BOS+ samen met de jongens van De Zande een plan uit voor hun belevingstuin. Dit in enkele interactieve ontwerpsessies. Daarin leerden de jongens meer over het belang van natuur, en kregen ze de kans om te experimenteren met het ontwerp. We stonden ook stil bij hun connectie met de natuur.
Belangrijker nog is dat hun mening van belang is. Hun ideeën werden omgezet in een ontwerp. Meer nog, ze hebben een reële impact op hun omgeving. Daarmee hopen we hen te versterken en meer zelfvertrouwen te geven. Zo verhogen we niet alleen hun mentale veerkracht met de toekomstige belevingstuin, maar ook door het participatietraject zelf.
Dit is een project in het tijdelijk aanbod van BOS+. Interesse om ook aan de slag te gaan?
Met een Wonderwoudje kan ook jij je gemeente vergroenen. Neem contact op met één van onze wonderwoudjes-medewerkers en wij helpen je asap verder!
Lees meer over de impact van bossen, bomen en groen op onze mentale en fysieke gezondheid.
namen deel aan één of enkele sessies
liep het traject van opstart tot eindontwerp
worden in het najaar van 2022 geplant
zal gebruikt worden voor een kleurrijke weide
Wil jouw voorziening of instelling ook vergroenen en heb je nood aan een duwtje in de rug? Of heb je vragen of goede suggesties bij dit project? Laat het ons dan vandaag nog weten.