Updates
Doe een gift
OVERZICHT & UPDATES

DOOR HET BOS, DE BOMEN ZIEN

 Berichten

Effecten van beheermaatregelen op aanvoer en afvoer van nutriënten in bossen

Een evenwichtige nutriëntenbalans is een voorwaarde voor duurzaam bosbeheer op arme bodems, zodat bestaande bodemvoorraden van voedingstoffen niet afnemen. Onze studie laat zien dat de atmosferische depositie (invang van nutriënten) hoger is dan verwacht, vooral voor de basische kationen, en dat de uitspoeling van nutriënten laag is onder gesloten en gedunde bossen. Schermkap en eindkap […]

 Berichten

Engineered Wood Products 2022 in Nederland – infographic van Stichting Probos

Stichting Probos is in Nederland actief als kenniscentrum over bos, en zet zich in voor duurzaam bosbeheer en bosuitbreiding in Nederland én daarbuiten. Een aantal keer per jaar versturen ze hun Bosberichten, een gratis digitale nieuwsbrief. We delen hier graag een van hun interessante artikels, over Engineered Wood Products (EWP), oftewel samengestelde houten producten. EWP’s […]

 Berichten

COP16: geen doorbraak, wel betere betrokkenheid inheemse gemeenschappen en aankondiging bosfonds

Het najaar is COP-seizoen: de voorbije twee weken vond in Cali, Colombia, de 16e editie van de Biodiversiteits-COP plaats, Maandag 11/11/2025 begint in Baku, Azerbeidzjan de 29e editie van de Klimaat-COP. De inzet is niet min: op beide bijeenkomsten onderhandelen landen over de te nemen inspanningen voor een leefbare toekomst. Om de urgentie te illustreren: 1 […]

Tegen erosie en biodiversiteitsverlies

  • Locatie Rondom Chamomeer, Ethiopië
  • Periode 2022-2024

Jaar na jaar werden op op de steile hellingen van de bergen rond het Chamomeer in Ethiopië bossen gekapt om er landbouwgrond van te maken. De vele riviertjes die het meer voeden, stromen nu sneller en voeren zo meer én sneller sediment aan. De bodem op de hellingen spoelt weg, terwijl het meer wordt opgevuld. Het waterpeil van het meer is nu al 3 meter hoger dan het niveau van 2006, en het hele ecosysteem, waarvan een groot deel wetlands, is ontwricht. De ontbossing leidde tot de achteruitgang van de landbouw in de streek. Herbebossing en natuurherstel zijn hier dringend nodig.

Vicieuze cirkel

Ontbossing zorgde voor een sterke verarming van de bodem rondom het Chamomeer, met een groot biodiversiteitsverlies en veel socio-economische schade. Door de ontbossing is er amper brandhout, waardoor veehouders hun mest gebruiken als brandstof voor verwarming in de plaats van sprokkelhout. Zo komt er vervolgens minder mest op het land, en dalen de landbouwopbrengsten. 

Naast een verminderde oogst, wordt het ook moeilijker om aan water te raken, dat niet meer vastgehouden wordt in de bodem. Bos dat er nog staat gaat nog verder achteruit en grazend vee houdt spontane verbossing tegen. Meer bos hier zou zorgen voor nieuw sprokkelhout als brandstof, water langer en beter vasthouden en bladeren kunnen dienen als veevoeder. Ook zouden bomen nectar kunnen geven om bijen te houden voor honing. 

Overstroming van de Wallo wetlands

Het Chamomeer ligt naast het hogerop gelegen Abayameer. Tussen de twee meren in lagen wetlands, een extreem biodivers en belangrijk ecosysteem, onderdeel van het Nech Sar nationaal park. De wetlands filterden ook het water en sediment voor het doorstroomde in het Chamomeer. De wetlands waren de thuis van vele krokodillen, wat voor een ontluikende toeristische hotspot zorgde. 

Nahevige regenval in 2018, 2019 én 2020 (als gevolg van de klimaatopwarming) zijn de Wallo wetlands overstroomd en staan de twee meren met elkaar in verbinding. Het toeristische uitkijkpunt om krokodillen en andere dieren te spotten ligt onder water. Vele habitats van typische wetlanddieren zijn er niet meer en de invasieve waterhyacint, die al in het Abayameer voorkwam, groeit nu ook in het Chamomeer. 

© Fassil Teffera

Herstellen geblazen!

In 2021, na het teloorgaan van de wetlands en om het ecosysteem en de omliggende landbouwgronden en bossen te redden, riep de universiteit van Arba Minch en de beheerders van het Nech Sar nationaal park en de lokale overheden op tot herstel. 

KU Leuven is een partner van de Arba Minch universiteit en samen met hen en de NGO HRF (Hailemariam and Roman Foundation) neemt BOS+ een deel van het herstel van de wetlands rond het Chamomeer en de bossen in de omliggende bergen in handen met dit twee jaar durende project.

© Fassil Teffera
10

ha bos

wordt per jaar hersteld

8

ha

wetlands wordt er geïnstalleerd

80

lokale mensen

worden geholpen in het diversifiëren van hun inkomen

Klik of sleep door alle gebeurtenissen
2017

Tussen 1988 en 2017 ging 80% van het bos verloren, wat leidde tot sterke erosie.

In 2019 en in 2020 vonden levensbedreigende landverschuivingen plaats, met doden, schade en verder verlies van waardevolle natuur.

2021

Call to action voor herstel vanuit de Arba Minch universiteit, beheerders van het nationale park en lokale overheden.

BOS+ en KU Leuven zetten samen een project op om ter plaatse aan natuurherstel te doen.

2022
Ethiopië

Het bassin van het Chamomeer

  • Verhaal
  • Project
Een triple win: voor mens, milieu en klimaat

Doelstellingen

Aan de hand van volgende doelstellingen vechten we samen met de bevolking rond het Chamomeer tegen bodemdegradatie, armoede, en verlies van biodiversiteit.

Natuurherstel

In de eerste plaats willen we dat de waardevolle natuur terugkomt rond het Chamomeer. Met het heraanplanten van inheemse soorten en door ruimte te geven aan natuur aan de rand van het meer, zal er natuurherstel optreden en kan de natuur zijn vele functies hervatten. Zo verwachten we ook een heropvering van de lokale diersoortenpopulaties in het gebied.

Werkgelegenheid en toekomstperspectief voor lokale gemeenschappen

Bij het project krijgen lokale inwoners (met een focus op vrouwen, die economisch kwetsbaarder zijn) opleidingen om de herstellende natuur zo te beheren dat ze er ook een inkomen uit kunnen halen. De heraanplantingen worden ook uitgevoerd door de plaatselijke bevolking, die grote stukken landbouwgrond zagen verdwijnen onder het stijgende water van het Chamomeer. Er worden in sommige stukken ook snelgroeiend bamboe aangeplant, een wetland plantensoort die duurzaam geoogst kan worden en zo economisch interessant is of kan helpen voor constructiehout.

Koolstofopslag

Door het natuurherstel zal er in de biomassa van bomen en planten koolstof worden vastgelegd. Zo'n 1900 ton koolstof, na een periode van 20 jaar. Daarna kan de natuur nog meer vastleggen, maar in eerste instantie is dit een geschatte winst voor het klimaat op deze termijn.

Hoe gaan we de natuur rond het Chamomeer herstellen?

Onze aanpak

Een doordachte aanpak is nodig, om ook op lange termijn de natuur een plaats te geven rondom het Chamomeer.

  • Bufferzone

    Rondom het Chamomeer wordt een bufferzone aangelegd van 200m. Hierin mag geen landbouw gedaan worden en geen natuur vernield. Dit vraagt wel politieke opvolging om het na te leven, maar de bufferzone zal schade voorkomen bij verdere overstroming en zorgen voor een betere filtering van het sediment dat in het meer terechtkomt. De bufferzone beslaat in totaal 1358 ha. 

  • Boomkwekerij en agroforestry

    We willen het landbouwsysteem verrijken met veel meer bomen, zonder dat bos elders gekapt wordt voor landbouwgrond. Daarvoor is de juiste boomsoort nodig, aangepast aan een veranderend klimaat. Met het opzetten van lokale boomkwekerijen met een uitgekiende soortenmix, zijn er enerzijds nieuwe bomen voorhanden en anderzijds ook soorten die voor landbouwers interessant zijn. 

    De kwekerijen worden beheerd door de plaatselijke gemeenschappen, die er ook een inkomen uit zullen kunnen halen. En wanneer er meer bomen in het landbouwsysteem komen, hopen we dat de relatie tussen mens en bomen/bos meer gewaardeerd wordt, om verdere ontbossing tegen te gaan. 

    Later, wanneer deze kwekerijen op kleine schaal hun voordelen hebben bewezen, kunnen ze makkelijk worden opgeschaald en kan er meer bebost worden in stukken die voor landbouw niet interessant zijn. 

    Financiers
  • KU Leuven
    Partners
  • Hailemariam and Roman Foundation
  • Arba Minch University

Vragen over het project?

Teamcoördinator Afrika

Bram Sercu

bram.sercu@bosplus.be
Projectmedewerker

Marlies Van Der Meiren

marlies.vandermeiren@bosplus.be