Biologische tuinen worden groene oases in de Boliviaanse as

Eindelijk, de eerste regen is gevallen in Bolivia. Dat de regen geen dag te vroeg kwam, bewijzen de duizelingwekkende cijfers uit het department Santa Cruz waar bijna 4 miljoen hectare bossen en graslanden – een gebied zo groot als Nederland – in de as zijn gelegd. Gelukkig is niet alles verwoest door de branden. Er bevinden zich namelijk kleine groene oases, oftewel biologische moestuintjes, te midden van de wijdverspreide as. 

San Antonio de Lomerio is een van de 20 inheemse gemeenten waar BOS+ actief is. De gemeenschap is gelegen in het departement Santa Cruz, in het noordoosten van Bolivia. Samen met PROBIOMA, partner van BOS+ in Bolivia, worden agrobiologische moestuinen opgezet en onderhouden in de inheemse gemeenschappen.

De moestuinen dienen in de eerste plaats om de mensen lokaal van verse groenten te voorzien; levensnoodzakelijk maar niet evident in deze afgelegen en droge regio.

De moestuinen zorgen voor meer voedselzekerheid en dankzij het concrete engagement van de organisaties en lokale gemeenschappen worden bossen in de regio beter beschermd. PROBIOMA ondersteunt de inheemse gemeenschappen door workshops te geven, basismateriaal aan te leveren en technische opvolging te verzorgen.

Als er plagen zijn, wordt de hulp ingeroepen van technici van PROBIOMA. Zij bestrijden vervolgens de plagen op een ecologische manier. De lokale gemeenschappen zorgen zelf ook voor materiaal. Het engagement en enthousiasme bij de gemeenschappen is zo groot dat men erin slaagt om meer mensen te bereiken dan oorspronkelijk voorzien was.

Op de foto zie je hoe Sophie Deprez, secretaris van de Belgische Ambassade in Lima, begin september een bezoek bracht aan de inheemse gemeenschap San Antonio de Lomerio en meer uitleg kreeg over de moestuinen.

Groene kleine oases tussen het as

Vele inheemse gemeenschappen zijn hard getroffen door de branden. Er is geen drinkbaar water meer en het grootste deel van hun vee en chaco’s (het stukje grond dat ze bewerken om hun familie te onderhouden) zijn ze verloren.

De dieren die wel nog rondlopen zijn uitgemergeld doordat ze geen voedsel meer vinden. De agrobiologische moestuinen geven de inheemse gemeenschappen hoop in deze uitzichtloze situatie. Het zijn kleine groene oases te midden van het as.

Actuele situatie van de branden in Bolivia

Volgens het laatste rapport van de Boliviaanse organisatie FAN (Fundación Amigos de la Naturaleza) van 25 september, gebaseerd op betrouwbare satellietgegevens, is er ondertussen al 5,3 miljoen hectare afgebrand in heel Bolivia. Hiervan bevindt zich 3,9 miljoen hectare in het Departement Santa Cruz (73%) waar BOS+ werkt. Op de helft van deze oppervlakte – zo’n 1.923.426 ha – groeide voor de branden kostbaar droogbos.

Het overgrote deel van de branden zijn illegaal aangestoken, meestal niet door de lokale bevolking zelf. De branden worden echter aangestoken voor de uitbreiding van de landbouwoppervlakte, onder andere voor de teelt van soja. Regionale kranten spreken van meer dan 4000 getroffen families door de branden, al valt dit moeilijk in te schatten.

Op de foto: hevige strijd tegen de branden in de gemeenschap Las Angeles, Santa Cruz, Bolivia.

Regen

Op 1 oktober is in Santa Cruz eindelijk de eerste regen gevallen. Daar waar regen valt, worden filmpjes verspreid op sociale media van dansende brandweermannen en – vrouwen. Hoewel door de regen het vuur op enkele plaatsen onder controle is, volstaat de neerslag van de afgelopen dagen nog lang niet om alle branden een halt toe te roepen. Het is wachten op het regenseizoen dat pas in november/december echt van start zal gaan. 

Aan de regen is ook een bittere keerzijde verbonden. Het as uit de getroffen regio’s komt in de rivieren terecht en zorgt voor ernstige vervuiling. Nadat ziekenhuizen tijdens de branden overstelpt werden door mensen met ademhalingsproblemen, zullen dokters de komende weken te maken krijgen met ziektebeelden die veroorzaakt worden door het vervuilde water.

SOSBolivia

Wetenschappers van het College of Biologists in La Paz schatten dat de regeneratie van het lokale ecosysteem ongeveer 300 jaar zal duren. BOS+ zet daarom een grote geldinzamelactie op poten om samen met hun Boliviaanse partners grootschalige herstelacties voor herbebossing mee mogelijk te maken, brandpreventie en blustraining te geven en gemeenschappen te ondersteunen rond duurzaam bosbeheer.