Updates

50 jaar BOS+

Het begin

In 1970 hielden zes bosbouwers en een journalist de Vlaamse Bosbouwvereniging (VBV) boven de doopvont, de organisatie die vandaag door het leven gaat als BOS+.

Het doel: bijdragen tot het voeren van een dynamische bos- en groenpolitiek en tot het opvoeren van de bosoppervlakte in Vlaanderen.

50 jaar later

Nu, meer dan 50 jaar na de geboorte van BOS+, staat de missie van onze oprichters nog steeds als een boom. Met 37 bevlogen jongens en meisjes in het professionele team en met een ervaren en deskundig bestuur maken we daar nog elke dag opnieuw werk van.

Bepalende jaarringen van onze organisatie

Neem een duik in de rijke geschiedenis van onze organisatie en zie hoe in 1970 zes bosbouwers en een journalist samenkwamen om de Vlaamse Bosbouwvereniging (VBV) op te richten. Sindsdien vervelde het VBV stapsgewijs tot het BOS+ van vandaag, lang geen nicheorganisatie meer en met een innoverende visie op bos en bomen. 

1

De start in 1970

Zes bosbouwers (Paul Paelinck, Maurice Geebelen, Jan de Schuyter, Ferdinand Janssens, Marcel Van Miegroet, Willy Vandenbroucke) en een journalist (Paul Martens) de Vlaamse Bosbouwvereniging (VBV) boven de doopvont, de organisatie die vandaag door het leven gaat als BOS+. Het doel: bijdragen tot het voeren van een dynamische bos- en groenpolitiek en tot het opvoeren van de bosoppervlakte in Vlaanderen.

2

De jaren ’70: de eerste Week van het Bos

In 1979 organiseert VBV met de steun van het Bestuur van Waters en Bossen, de eerste Week van het Bos. De publieke belangstelling is massaal en er blijkt enorme interesse te bestaan voor informatie over het bos. Scholen en jeugdgroeperingen maken van bij de start het belangrijkste doelpubliek uit. Er komen geïntegreerde werkweken, bosklassen, diavoorstellingen, tentoonstellingen, geleide boswandelingen, …

Vandaag is onze Week van het Bos uitgegroeid tot een begrip in binnen- en buitenland. Elk jaar bezoeken in die periode tienduizenden jongeren, maar ook volwassenen van allerlei achtergronden en pluimage, het bos en de natuur. Ook de pers besteedt dan bijzonder veel aandacht aan de weldadige functies van voldoende bos in onze leefomgeving.

3

De jaren ’80: de WACOfoon als meldpunt voor ontbossingen

Eind 1988 werd de WACOfoon in het leven geroepen, wat staat voor het meldpunt van het WAakzaamheidsComité Ontbossing. Bezorgde burgers en verenigingen konden via deze noodlijn dreigende ontbossingen melden. Jammer genoeg bleek de WACOfoon een groot succes. Tijdens de eerste paar maanden werden maar liefst 50 klachten geregistreerd, goed voor 2000 hectare bedreigd bos.

4

De jaren ’90: Het Eikenproject en bosprotest

In 1993 gaat het eikenproject gaat van start. Een project waarbij mensen over heel Vlaanderen tot 100 boompjes konden bestellen aan een goedkopere prijs. Door zich in te schrijven, werd je ook lid van de VBV waardoor het ledenaantal die jaren sterk groeide. Het Eikenproject werd herhaald tot 2004.

5

De jaren 2000: een nieuwe naam en 1 miljoen bomen gehaald

In datzelfde jaar vervelt de Vlaamse Bosbouwvereniging tot Vereniging voor Bos in Vlaanderen, vanuit de visie dat de nieuwe naam beter het multifunctioneel karakter van bosbeheer belichaamt dat de vereniging nastreeft. VBV evolueert in die tijd steeds verder naar een brede, open organisatie, actief rond bos, maar meer en meer ook rond bomen en groenvoorzieningen buiten het bos. We treden toe tot de Bond Beter Leefmilieu en ontwikkelen ons tot een loyale en deskundige partner in de milieubeweging.

In 2008 lanceren we de campagne 1 Miljoen Bomen, een bebossingscampagne samen met bedrijven, overheden, particulieren en boseigenaars, waarmee we zowel in Vlaanderen als in de tropen bomen planten. Reeds in 2012 halen we de doelstelling van 1 Miljoen Bomen, en sindsdien gaat het bomen planten alleen maar vrolijk verder.

6

De jaren 2010: fusie VBV + Groenhart = BOS+

2012 was ook om nog een andere reden een orgelpunt: in dat jaar mondde de jarenlange nauwe band tussen de Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw en haar tropische zusterorganisatie Groenhart vzw immers uit in een verregaande integratie onder de nieuwe naam BOS+.

De twee verenigingen, respectievelijk BOS+ Vlaanderen vzw en BOS+ tropen vzw, werken als personele unie erg nauw samen en presenteren zich aan de buitenwereld onder dezelfde paraplu: “BOS+, meer dan bomen alleen”. Samen maken ze werk van meer en beter bos, van duurzaam multifunctioneel bosbeheer, van bosbehoud en bosuitbreiding, in Vlaanderen en de wereld.

7

De jaren 2020:

BOS+ wordt als hét aanspreekpunt beschouwd door pers en media over onderwerpen die met bos en bomen te maken hebben. Ook andere opiniemakers nemen onze standpunten over. Het bos en bomen worden in toenemende mate thema’s waar de politiek niet omheen kan.

In deze periode neemt ook de werking van BOS+ Tropen zeer sterk toe. Vandaag is de organisatie actief in 6 landen in Zuid-Amerika en Afrika, naast de projecten over ontwikkelingseducatie die we in België uitvoeren. In 2020 slaagde BOS+ Tropen er ook in om samen met de ngo’s Join For Water, WWF en CEBIOS het thema ‘Veerkrachtige Biosfeer’ officieel te laten erkennen door de Belgische overheid als gemeenschappelijk kader voor de ontwikkelingssamenwerking.

  • Bosbehoudsactie door kinderen rond het Fort van Breendonk.
  • Theo Vitse als houtvester tijdens één van de plantacties in West-Vlaanderen in 1998
  • Actie voor het bedreigde Preshoekbos in Kortrijk bij toenmalig minister van Leefmilieu Kelchtermans op het Martelarenplein in Brussel. Op de foto staan ook de directeur van VBV Tom Embo en vrijwilliger An De Schrijver op de achtergrond. Martelarenplein, Brussel, 1997
  • Actie voor de redding van het recreatie- en natuurgebied Kelchterhoef (Houthalen) waar we later nog verschillende malen het Bosweekend gaan vieren zijn ism Gezinsbond. Enkele creatieve geesten binnen de werkgroep Actie van de VBV knutselden een ludieke sketch in elkaar. Meer dan 800 mensen namen die zondag 20 februari deel aan de protestactie voor het behoud van bos en natuur in Houthalen-Helchteren. Ook de persbelangstelling was massaal. De actie haalde alle grote Vlaamse kranten, radio en televisie.De resultaten bleven dan ook niet uit: Amper een dag na de protestbetoging trok minister van Ruimtelijke Ordening Van Mechelen, mede onder druk van minister Vera Dua de bouwvergunning voor de ontbossing terug in. Kelchterhoef, Houthalen-Helchteren (2000)
  • Actie voor een beter behoud van de Vlaamse bossen, met focus op de zonevreemde-bossenproblematiek. Op de foto o.m. ex-collega’s Noah Janssen en Geert Van Kerckhove. Martelarenplein, Brussel, 2003
  • Actie voor bosbehoud in Lummen. “In december ’96 liep een verontrustend bericht binnen via de WACO-foon. Het bedrijf Caterpillar had plannen om een verdeelcentrum uit te bouwen in een K.M.O.-zone vlakbij de dorpskom van Lummen. … De locatie, in Lummen gekend als Lindekensveld, … Dat Lindekensveld feitelijk een bos is werd niet in rekening genomen en aanvankelijk ook niet als bezwaar aanzien.”(Uit boskrant 1997 (2). Bos werd uiteindelijk ontbost. VBV actievoerder hebben nog een menselijk schild proberen vormen, maar tevergeefs. Lindekensveld, Lummen, 1997
  • Actie voor de redding van het recreatie- en natuurgebied Kelchterhoef (Houthalen) waar we later nog verschillende malen het Bosweekend gaan vieren zijn ism Gezinsbond. Enkele creatieve geesten binnen de werkgroep Actie van de VBV knutselden een ludieke sketch in elkaar. Meer dan 800 mensen namen die zondag 20 februari deel aan de protestactie voor het behoud van bos en natuur in Houthalen-Helchteren. Ook de persbelangstelling was massaal. De actie haalde alle grote Vlaamse kranten, radio en televisie.De resultaten bleven dan ook niet uit: Amper een dag na de protestbetoging trok minister van Ruimtelijke Ordening Van Mechelen, mede onder druk van minister Vera Dua de bouwvergunning voor de ontbossing terug in. Kelchterhoef, Houthalen-Helchteren (2000)
  • Het Eikenproject van Pro Silva en VBV in 1993 tijden de Week van het Bos. Mensen konden tot 100 jonge boompjes kopen voor 1/4e van de prijs. Verdeeld over zes plaatsen. Bosplantactie op het einde in West-Vlaanderen.
  • Actie voor bosbehoud in Lummen. “In december ’96 liep een verontrustend bericht binnen via de WACO-foon. Het bedrijf Caterpillar had plannen om een verdeelcentrum uit te bouwen in een K.M.O.-zone vlakbij de dorpskom van Lummen. … De locatie, in Lummen gekend als Lindekensveld, … Dat Lindekensveld feitelijk een bos is werd niet in rekening genomen en aanvankelijk ook niet als bezwaar aanzien.”(Uit boskrant 1997 (2). Bos werd uiteindelijk ontbost. VBV actievoerder hebben nog een menselijk schild proberen vormen, maar tevergeefs. Lindekensveld, Lummen, 1997
  • Boerenprotest tegen de bosuitbreidingsacties van Vera Dua en de aanplant van het Parkbos, begin jaren 2000
  • Aanplant van eerste bomen voor het Parkbos in Gent. Deze aanplant werd gesterkt door de aanwezigheid van Chief Raoni (hoofd van de Kayapo-indianen in het Amazonewoud), Vera Dua (voormalig minister van Leefmilieu en landbouw) en Prins Laurent. Dit zorgde natuurlijk voor de nodige persaandacht. Ook de Gentse Belleman is prominent in beeld. Deze aanplant kende tevens licht protest van enkele land- en tuinbouwers aangezien dit ooit landbouwgrond was. Parkbos, Gent, 2003
  • Activiteit voor de jeugdverenigingen tijdens het openingsmoment van de 20ste week van het bos. Deze Week van het Bos had als thema ‘Speel in het bos’. Vrijwilliger van dienst is Patrick Huvenne, die later aan het hoofd stond van Inverde en vandaag regiobeheerder is van de Brabantse Wouden (o.m. het Zoniënwoud, Heverleebos en Meerdaalwoud, en het Hallerbos). Openingsweekend Week van het Bos, 1998
  • Zin ter ere van het bos en de 50ste verjaardag van BOS+. Tekst: Jeroen Olyslaegers. Ontwerp lettertype: Maud Bekaert.

Samenwerking (woord)kunstenaars Jeroen olyslaeghers & Maud bekaert

Als organisatie die graag en vaak met kunstenaars samenwerkt om het bosverhaal te brengen, geeft BOS+ graag het laatste woord aan twee van hen. We vroegen schrijver Jeroen Olyslaegers wat het bos voor hem betekent, en hij kwam op de proppen met een zin die we zo mooi vonden dat we letterbeeldhouwster Maud Bekaert vroegen om hem vorm te geven.

De zin zal binnenkort, wanneer de coronamaatregelen het opnieuw toelaten, officieel onthuld worden en permanent te lezen zijn bij ons nieuwe bos in Moerbeke-Waas. Met BOS+, en samen met u en iedereen die het bos genegen is, voeren we de komende 50 jaar graag verder uit wat Jeroen en Maud ons vragen: zorgen voor adem- en wortelruimte voor onze bomen!

  • In 1970 houden zes bosbouwers (Paul Paelinck, Maurice Geebelen, Jan de Schuyter, Ferdinand Janssens, diezelfde Marcel Van Miegroet, Willy Vandenbroucke) en een journalist (Paul Martens) op 31 oktober 1970 de Vlaamse Bosbouwvereniging (VBV) boven de doopvont, de organisatie die vandaag door het leven gaat als BOS+.

    De oprichters gaan meteen met bijzonder veel enthousiasme van start. Ze zetten een meerjarige samenwerking op met de toenmalige BRT en organiseren collectieve bebossingen: aanplantingen van minimum 10 hectare in elk van de 5 Vlaamse provincies. Daarbij worden ze aangevuurd door dé BV van dat moment, de legendarische Nonkel Bob. In 1970 wordt via plantacties meteen minstens 1 miljoen bomen geplant

Onze thema’s door de jaren heen

Tot op de dag van vandaag zijn we de basisprincipes trouw gebleven waar onze stichters al voor stonden: BOS+ als een organisatie die geen enkel belang dient, behalve dat van het bos en de bomen. Rond deze basisfilosofie werden verscheidene werkgebieden uitgebouwd. 

De laatste jaren vervelde BOS+ tot een eigentijdse organisatie die steeds de vinger aan de pols houdt van een snel veranderende maatschappij, ten alle tijden klaar om brandend actuele thema’s aan te pakken. 

Ontdek onze 8 thema’s

Bosbehoud

Sinds onze oprichting staat VBV/BOS+ quasi permanent op de barricades om waardevolle bedreigde bossen te redden van de kap. Daarbij werden heel wat successen geboekt, maar helaas heeft al die strijd nog steeds niet geleid tot een betere wettelijke bescherming van onze bossen, en blijft de sluipmoord op het Vlaamse bosareaal tot op vandaag verder duren.

Eind 1988 roept VBV de WACOfoon in het leven, wat staat voor het meldpunt van het WAakzaamheidsComité Ontbossing. Bezorgde burgers en verenigingen kunnen via deze noodlijn dreigende ontbossingen melden. Jammer genoeg blijkt de WACOfoon een groot succes. Tijdens de eerste paar maanden worden maar liefst 50 klachten geregistreerd, goed voor 2000 hectare bedreigd bos.

Ontbossing blijft ook vandaag een groot probleem in Vlaanderen. BOS+ blijft echter steeds de strijd aangaan met grote dossiers. Ook verzamelen we achter de schermen steeds cijfers voor onze bosbarometer om de toestand van het bosareaal te kunnen in de gaten houden.

Bosuitbreiding

Wie BOS+ zegt, zegt bomen planten. Nieuwe bossen aanleggen zit in het DNA van onze organisatie. Zo gaan de oprichters meteen met bijzonder veel enthousiasme van start. Ze zetten een meerjarige samenwerking op met de toenmalige BRT en organiseren collectieve bebossingen: aanplantingen van minimum 10 hectare in elk van de 5 Vlaamse provincies. Daarbij worden ze aangevuurd door dé BV van dat moment, de legendarische Nonkel Bob. In 1970 wordt via plantacties meteen minstens 1 miljoen bomen geplant.

In 1987 werken VBV, het Labo voor Bosbouw (RUG), de Koning Boudewijnstichting en de BRT samen om in elke Vlaamse en Brusselse gemeente een nieuw bos aan te planten. Ruim 125 Brusselse en Vlaamse gemeenten doen mee. In totaal levert deze actie 160 hectare nieuw bos op. Nooit werd door het verenigde middenveld meer bos aangeplant op één plantseizoen. 

In 2008 lanceren we de campagne 1 Miljoen Bomen, een bebossingscampagne samen met bedrijven, overheden, particulieren en boseigenaars, waarmee we zowel in Vlaanderen als in de tropen bomen planten. Reeds in 2012 halen we de doelstelling van 1 Miljoen Bomen, en sindsdien gaat het bomenplanten alleen maar vrolijk verder.

De voorbije tien jaar plantten we enkele honderden hectare bos aan, bossen die overigens heel wat verschillende gedaantes aannamen: van stadsrandbossen, klassieke inheemse bossen, speelbossen en CO2-bossen tot voedselbossen, wonderwoudjes of schoolbossen. 

Tropisch bos

Tropisch bos en haar bewoners zitten in het DNA van BOS+. Niet alleen voeren we heel wat projecten rond o.a. bosbehoud, agroforestry en duurzaam ontwikkeling uit in de tropen, we wijzen ook in toenemende mate op de impact en dus de verantwoordelijkheid die Vlaanderen – en bij uitbreiding wij allen – op het bos wereldwijd hebben.

Er zijn immers heel wat producten waarvan wij (groot) verbruikers zijn die een reële impact hebben op kwetsbare bosecosystemen aan de andere kant van de wereld. Naast tropisch hout moeten we ons als maatschappij bijvoorbeeld ook beraden over ons verbruik van soja in de veeteelt, de ertsen en mineralen in onze elektronica, de cacao die we als chocoladeland verbruiken, of de palmolie die in tal van voedingswaren en andere producten verwerkt wordt.

Dankzij onze dubbele werking Vlaanderen – tropen kan BOS+ op een integrale manier waken over die wereldwijde verantwoordelijkheid.

Recreatie en welzijn

BOS+ pleit al sinds het begin voor een evenwaardige rol van de socio-culturele functie in bossen. In 1973 pleitten we er al voor om private bossen open te stellen. Daarnaast bevatte de Boskrant vroeger een heel groot aanbod aan boswandelingen. De oorspronkelijke Week van het Bos (1e in 1979) had ook een heel groot recreatieluik en in 1996 werd binnen BOS+ de werkgroep recreatie opgericht. Deze werkgroep publiceerde bijvoorbeeld vanaf 1998 een zomereditie van de boskrant (onze toenmalige nieuwsbrief).

Staan vandaag op het BOS+ recreatieprogramma: Film in het bos in de zomer, Dans in het bos, Theater in het bos en verscheidene boswandelingen per jaar.

Naast recreatie nemen welzijn en de positieve effectieven van het bos op onze gezondheid steeds centralere posities in in de werking van onze organisatie. Bossen zijn gezond, zoek ze op is een boodschap die we dagelijks uitdragen via o.a. doordachte communicatie (infographics), activiteiten (Bosbadweekend), campagnes (30-30), aanleg van zorggroen (gevangenissen), studiewerk en innovatieve samenwerkingen.

Educatie

Kennismaken met het bos en erover leren is zeer belangrijk voor kinderen én volwassenen om bossen te leren waarderen. Om deze reden zet BOS+ al 50 jaar in op kennisverspreiding naar verschillende doelgroepen. Doorheen de jaren ontwikkelde BOS+ een indrukwekkende waaier aan educatieve materiaal, projecten en spelletjes.

In 1970 stond BOS+ mee aan de wieg van de eerste Week van het Bos. Scholen en jeugdgroeperingen maken van bij de start het belangrijkste doelpubliek uit. Er komen geïntegreerde werkweken, bosklassen, diavoorstellingen, tentoonstellingen, geleide boswandelingen, …

Met de samensmelting tussen VBV en Groenhart kwam er ook de focus op tropische problematieken in de klassen.

De laatste jaren is BOS+ zich in toenemende mate gaan toeleggen op een ander aspect van educatie: outdoor learning. Onderzoek toont aan namelijk aan dat deze vorm van educatie een positieve impact heeft op de gezondheid en welbevinden van kinderen, de ontwikkeling van sociale vaardigheden, op hun zelfvertrouwen en gevoel van verbondenheid met de natuur. Kinderen die vaker buiten les krijgen, zullen dus geneigd zijn meer zorg te dragen voor de natuur. Daarnaast bevordert het ook de motivatie van kinderen om te leren: ze geraken geprikkeld door wat ze ervaren met hun zintuigen. En wie ervaart, onthoudt beter.

Bosbeheer

Eén jaar na de oprichting, in 1971, ging VBV van start met haar technische tijdschrift ‘De Groene Band’, waarin nieuwe wetenschappelijke inzichten over duurzaam bosbeheer werden gecommuniceerd naar de achterban. Het tijdschrift vervelde in 2002 tot de ‘Bosrevue’, en wordt sinds enkele jaren digitaal en gratis verspreid naar een ruim en groeiend lezerspubliek. Die geschiedenis toont aan hoe BOS+ al sinds de beginjaren haar visie vormgeeft en onderbouwt met wetenschappelijke kennis, en dit ook doorvertaalt naar de praktijk op het terrein.

BOS+ stond mee aan de wieg van Pro Silva Vlaanderen. Pro Silva is een Europese beweging die sinds 1989 duurzaam, natuurvolgend bosbeheer wil aanmoedigen onder beheerders. In Vlaanderen is Pro Silva een werkgroep van BOS+. Niet alleen de oppervlakte bos, maar ook de inhoud en de kwaliteit van onze bossen is belangrijk. Omdat onze bossen vele functies moeten vervullen, is een oordeelkundig beheer nodig. De ecologische, economische, milieubeschermende en recreatieve waarden moeten minstens behouden worden en mogelijk verhoogd. Hiervoor werden de Pro Silva-principes uitgeschreven, die later de inspiratie vormden voor de Criteria Duurzaam Bosbeheer van de Vlaamse overheid.

Klik of sleep door alle gebeurtenissen
1970

30 oktoberOfficiële oprichting van de Vlaamse Bosbouwvereniging + start VBV-berichten; ons infoblad naar alle leden.

De eerste Groene Band rolt van de persen: boekje met informatie specifiek voor bosbeheerder en andere (bosbouw)experten.

1971
1975

De 1ste Groene Wimpel wordt uitgereikt aan het wandelbos in Averegten. De groene wimpel beloont verdienstelijke actoren in de boswereld. Later wordt dit de Ereprijs.

De eerste Week van het Bos wordt georganiseerd.

1979
1985

VBV-berichten worden ‘De Boskrant’

VBV organiseert Bospraktijklessen.

1987
1988

De WACO-foon wordt in het leven geroepen. Dit is een telefoonlijn waar bezorgde burgers naar kunnen bellen om ontbossingsdossiers aan te kaarten.

Het bosdecreet komt tot stand. De VBV was hierbij betrokken.

1990
1991

Pro Silva Vlaanderen ziet het licht, een vereniging die pleit voor natuurgetrouw bosbeheer. Later wordt dit een werkgroep binnen de eigen organisatie.

Publicatie van de Grauwe Band: een opsomming van alle ontbossingsdossiers die de WACO-foon bereikten tot dan.

1992
1993

Het Eikenproject gaat van start. Een project waarbij mensen over heel Vlaanderen tot 100 boompjes konden bestellen aan een goedkopere prijs. Door zich in te schrijven, werd men ook lid van de VBV waardoor ons ledenaantal die jaren sterk groeide. Het Eikenproject liep door tot 2004

VBV krijgt een nieuw logo.

2000
2001

De Vlaamse Bosbouwvereniging verandert haar naam naar Vereniging voor Bos in Vlaanderen.

De Groene Band wordt vervangen door de Bosrevue

2002
2003

De eerste Film in het Bos wordt georganiseerd in Gontrode.

Het Vlaamse Fonds voor Tropisch Bos wordt opgericht alsook Groenhart vzw om dit fonds te beheren

Parkbos in Gent wordt aangeplant

Groenhart vzw wordt officieel erkend als NGO

2008
2012

Groenhart en de VBV gaan voortaan samen door het leven als BOS+.

1ste 30-30 campagne. Een campagne van 30 dagen om mensen elke dag 30 minuten in het groen te krijgen.

2017

De Bosrevue gaat digitaal.

1ste Bosbadweekend

2019
2020

BOS+ viert haar 50ste verjaardag.