Updates

kenniscentrum

SOCIALE DOELSTELLINGEN

Bossen zijn aangename plaatsen om te zijn. Meer nog! Verschillende onderzoeken bewezen al het weldadig karakter van groene ruimte en bomen in het bijzonder voor de gezondheid van mensen. Zowel fysiek als mentaal.

Stads(rand)bossen

Een stads(rand)bos is een groengebied dat in of kort aansluitend aan een stedelijk gebied is gelegen. Het wordt gekenmerkt door een grote diversiteit in opbouw met een evenwichtige mix van gesloten en open landschappen onder de vorm van bossen, natuurgebieden en/of parkstructuren.

Ter inspiratie: in Vancouver (Canada) vind je een voorbeeld van een schitterend stadsbos: Stanley park. Deze groene long is bijna 500 hectare (1.000 voetbalvelden) groot en bestaat grotendeels uit bos waar de natuur vrij spel krijgt. Er groeien een half miljoen bomen waarvan sommige honderden jaren oud zijn en meer dan 70 meter hoog. In Stanley Park leven wasberen, zeearenden, blauwe reigers … Je kan er wandelen op meer dan 200 kilometer wandelpaden. Logisch dus dat jaarlijks meer dan acht miljoen mensen het park bezoeken.

En hoe zit het in Vlaanderen? In 2011 publiceerden we een stadsbossendossier met een beschrijving van de stand van zaken in Vlaanderen en aanbevelingen voor het beleid, in 2018 deden we een actualisatie van de studie.

© Foto: Joan Berlin (CC BY-NC 2.0). Tiergarten parc Berlin.
  • Stadsrandbossen voor een gezond leefmilieu

    Door hun ligging in het stedelijk gebied leveren stads(rand)bossen een belangrijke bijdrage tot een gezond leefmilieu: ze halen als een gratis luchtfilter fijn stof en andere verontreiniging uit de lucht en vangen CO2 (medeverantwoordelijk voor de klimaatverandering) op in hun biomassa. Stads(rand)bossen kunnen op warme dagen ook de broodnodige verkoeling bieden voor de stedelijke inwoners. Steden zijn namelijk zogenaamde “hitte-eilanden” waar door de sterke “verstening” de temperatuur pakken hoger kan liggen dan in het omgevende groen. Daarnaast spelen stads(rand)bossen en stadsgroen een rol bij de waterberging na neerslagpieken en bij de opbouw van een degelijke water- en bodemkwaliteit.

  • Stadsrandbossen zijn gezond

    Naast de traditionele functies van stads(rand) bossen zijn de gezondheidsaspecten en klimaat milderende effecten ervan van uitermate groot belang. Bossen en bomen zijn gezond: ze dragen bij tot stressreductie, ze zetten aan tot beweging, ze zorgen voor een sneller herstel bij ziekte en ze verbeteren het concentratievermogen bij werk en studie. Verder zorgen ze niet alleen voor rust- en ontspanningsmogelijkheden voor wie geen tuin heeft, het brengt mensen ook bij elkaar en komt de leefbaarheid van onze dichtbevolkte steden zeker ten goede.

  • Stadsrandbossen leveren winst op

    Ook op economisch vlak scoort stadsgroen: het verbetert de kwaliteit van een wijk en het verhoogt de waarde van woningen. Niet toevallig worden bos- en boomrijke gemeentes en wijken vaak als uitgerekend die plekken bestempeld waar het welzijn en de levenskwaliteit het hoogste zijn. Een groene omgeving zorgt bovendien voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor kennisintensieve en internationale bedrijven, die op hun beurt weer andere bedrijvigheid aan zich binden voor zowel hogere als lagere inkomens.

De impact van recreatie

Het belang van recreatie is een zeer belangrijk aspect geworden bij het bosbeheer. Zeker in dichtbevolkte regio’s zoals Vlaanderen moeten beheerders grondig nadenken hoe ze recreatie met andere beheerdoelstellingen kunnen laten rijmen. De impact van recreatie op bosbeheer is zeer groot.

Beheerders van toegankelijke bossen moeten gaan nadenken hoe ze de bezoekers gaan ontvangen (toegangswegen, parkings), hoe ze de bezoekersstromen gaan kanaliseren (paden, bewegwijzering, infoborden…), hoe ze de verschillende vormen van recreatie kunnen combineren, welke recreatievormen ze liever niet zien in het bos… Kortom een hele boterham. Voor toegankelijke bossen wordt een toegankelijkheidsregeling uitgewerkt waarin al deze aspecten beschreven worden. Privé-bosbeheerders kunnen subsidies ontvangen voor de openstelling van hun bos. Meer informatie hierover vind je op de website van Natuur en Bos.

Naast de impact op de beheerder, die alles in goede banen moet proberen leiden, is er ook een impact op het bos zelf. Als recreant, of je nu een wandelaar, fietser, paardrijder… bent, kan je die impact zo beperkt mogelijk houden door met enkele zaken rekening te houden. Te veel lawaai, zwerfvuil, vertrappelde waardevolle vegetaties, beschadigde bomen… hebben een negatieve invloed op het bos. Iedereen met een gezond verstand weet dat dergelijke zaken uit de boze zijn. Als we ook willen dat de generaties die na ons komen, kunnen genieten van bossen, dan houden we hiermee rekening.

Beheer en inrichting van een speelzone

Het is erg belangrijk om nieuwe speelbossen aan te planten of in te richten. Vlaamse jongeren zijn zelf vragende partij voor meer bos, natuur en ander groen, en bos- en natuurbeheerders vinden het belangrijk dat Vlaamse jongeren de natuur spelenderwijs leren kennen en koesteren.

In de actiegerichte handleiding speelzones in bossen vind je hoe je concreet aan de slag kan om een speelzone te realiseren.

Nog inspiratie nodig om te ervaren wat het buitenleven, de natuur en het bos te bieden hebben? BOS+ werkt aan een wereld waarin écht contact tussen kind en natuur vanzelfsprekend is. We willen alle kinderen buiten en een beetje buiten(liefde) in alle kinderen.

Trek met je kind het bos in