Updates
Doe een gift
OVERZICHT & UPDATES

DOOR HET BOS, DE BOMEN ZIEN

 Berichten

Een bewogen jaar voor Cacao

Cacao is een fantastisch bosproduct. Alleen al omdat het het hoofdingrediënt van chocolade is. Cacaobomen verdragen bovendien schaduw, waardoor ze in biodiverse agroforestrysystemen kunnen worden geteeld. En de verkoop van cacao als hoogwaardig product kan een belangrijke inkomensbron zijn voor boerenfamilies in het globale zuiden.   Jammer genoeg is er ook een donkere kant aan […]

 Berichten

De strijd is nooit gestreden

Afgelopen weekend tankten we, samen met zo’n 30 moedige medestanders, een stevige portie strijdlust en hoop.  Voor de tweede keer brachten BOS+ en Greenpeace België burgers en actiegroepen, die zich inspannen voor kwetsbare natuur in hun buurt, samen op een local battle day  in Brussel. Daar maakten we tijd voor vorming, kennisdeling en uitwisseling. Want van Lummen tot […]

 Berichten

100 schoolkinderen kleuren eigen speelbos op ‘betonzinnig’ plein in Antwerpen

Het operaplein in Antwerpen kreeg vandaag een opvallende make-over:  100 leerlingen uit 3 verschillende scholen tekenden er op enkele uren tijd hun eigen speelbos, zo’n 300 m² urban jungle in stoepkrijt. Zo vragen ze, terwijl niet alleen de regeringsvorming maar ook de zomer op temperatuur komt, aandacht voor meer groene (speel)ruimte in de stad. De […]

Het project
Locatie
Doelstellingen
Onze aanpak
Contact

Ontbossing bestrijden in het tropisch regenwoud in Congo

  • Locatie Territoire Bafwasende, provincie Tshopo, Democratische Republiek Congo
  • Periode 2022 - 2026

De weg die Kisangani met Ituri verbindt doorsnijdt het laagland tropisch regenwoud. In de koloniale tijd werden de inheemse gemeenschappen die traditionele grondrechten hebben op de bossen verplicht om langs de weg te wonen, waar ze tot op heden wonen. Ondertussen is de bevolking gegroeid door migratie vanuit de regio’s van Ituri en Noord-Kivu die geplaagd worden door rebellengroepen en instabiliteit. Deze ‘allochtone’ bevolking die er soms al meer dan 40 jaar woont hebben geen rechten op de grond en zijn afhankelijk van de autochtone bevolking om een stuk grond te gebruiken of te huren voor één jaar om landbouw uit te voeren. Slash and burn landbouw breidt zich vanaf de weg uit tot dieper in het regenwoud. Jacht en visvangst hebben ook geleid tot drastische reducties van de populaties aan wilde dieren in het bos.

Bosbeheer op basis van de gemeenschap

Congo kent een complex systeem van traditionele grondrechten die parallel werken aan het staatsysteem. Met de boswet van 2002 die geconcretiseerd werd in 2018 werd de mogelijkheid gegeven om de traditionele grondrechten te officialiseren.

Onze partner Tropenbos DRC maakt gebruik van deze wet om de traditionele rechten te officialiseren en een ‘concession de fôret communautaire locale’ (CFCL) aan te vragen. In deze wet wordt voorzien om een beheercomité op te richten om het bos te beheren en om flankerende maatregelen te nemen om lokale ontwikkeling te stimuleren. De beheercomités worden versterkt in hun vaardigheden zowel op vlak van organisatiebeheer als op vlak van bosbeheer.

In verschillende gemeenschappen zijn er nog traditionele regels rond het gebruik van de bossen waarbij bepaalde zones voor maanden tot jaren ontoegankelijk worden verklaard zodat populaties van wild of van bepaalde planten of paddenstoelen zich kunnen herstellen.

Niet overal worden deze traditionele regels nog nageleefd. Bovendien is er een sterke druk van externen op de bossen. Hogere functionarissen in het staatsysteem, die niet behoren tot de inheemse gemeenschappen, geven vaak toestemming (tegen betaling) aan externen om jacht, visvangst of houtkap te doen in de bossen van de inheemse gemeenschappen.

Deze activiteiten gebeuren vaak op erg destructieve manier. De gemeenschappen zelf zijn vaak machteloos omdat de traditionele rechten niet officieel erkend zijn en er bovendien vaak een machtsoverwicht is doordat de externen soms zware wapens bezitten.  

Een inkomen

Met de inheemse gemeenschappen gaan we op zoek naar activiteiten die kunnen zorgen voor een aanvullend inkomen. Hierbij focussen we op agroforestry modellen die een alternatief moeten bieden voor het slash and burn model en duurzame exploitatie van het bos via het oogsten van niet-houtige bosproducten. Op termijn kijken we ook naar een duurzame exploitatie van hout. 

Daarnaast werken we ook met mensen van de ‘allochtone’ bevolking die geen rechten hebben op de gronden. Enerzijds proberen we de mentaliteit te veranderen zodat ook deze mensen gebruiksrecht op landbouwgrond van langere duur kunnen verwerven (gewoonlijk krijgen ze slechts toestemming om 1 jaar landbouw uit te oefenen). Dit laat toe om de landbouwmethode te verduurzamen en te investeren in gewassen zoals Cacao die een inkomen kunnen genereren. 

Er worden ook trainingen en startkapitaal voorzien voor het ontwikkelen van andere kleine economische activiteiten die niet grondafhankelijk zijn op vraag van de bevolking zoals naai-ateliers, champignonkweek, handwerk met rotan of hout en schrijnwerkerij. 

Agroforestry en ecologische landbouwmodellen

Het onduurzame slash en burn landbouwmodel is het enige landbouwmodel dat aanwezig is in de gemeenschappen. Door de enorme oppervlaktes bos die aanwezig zijn voelt de lokale bevolking geen nood om een ander landbouwmodel aan te nemen.

Tropenbos, onze partner in DRC, zet in op sensibilisatie om duidelijk te maken dat het model niet eeuwig houdbaar is en ten kosten gaat van  de belangen van hun kinderen en kleinkinderen. Daarnaast voorzien we trainingen en proefprojecten om een duurzamer landbouwmodel te promoten waarbij mensen meerdere jaren na elkaar op hetzelfde perceel landbouwbedrijven. Een agroforestry model met meerjarige teelten (cacao, palmolie) maakt deel uit van een duurzaam landbouwmodel. 

Lees hier het laatste nieuws over dit project

  • Situatie in 2000
  • Situatie in 2012
  • Situatie in 2022
  • © Far Field
    Easykitbos in samenwerking met BOS+
  • © Bos bos bos bos
6

dorpen

Krijgen een erkend gemeenschapsbos

1700

Congolezen

Worden getraind in duurzame, productieve activiteiten die leiden tot een hoger inkomen.

12 500

mensen

Bereiken we met het project

150 000

hectare

Erkend gemeenschapsbos in Congo

Democratische Republiek Congo

Territoire Bafwasende, provincie Tshopo

  • Verhaal
  • Project

Doelstellingen

We zetten in op een triple win: het project is goed voor het klimaat, biodiversiteit en voor de mens.

Klimaat

De bescherming van de bossen vermijdt verdere CO2 uitstoot door ontbossing. De grote oppervlaktes bos in het Congo bekken zijn uitermate belangrijk voor het globale klimaat en de lokale neerslagpatronen.

Biodiversiteit

Het laagland tropisch regenwoud is zeer divers. Door het toepassen van de regels rond de jacht in de CFCL’s en het weren van illegale externe jacht door mensen van buiten de gemeenschap kunnen de wildpopulaties herstellen.

Welzijn voor de mensen

De mensen in de gemeenschappen waar we werken hebben weinig inkomstenbronnen. De landbouw is vooral voor eigen consumptie maar via de verkoop van overschotten of van producten verzameld uit het bos verdienen mensen soms wat geld om gezondheidszorg te betalen of het inschrijvingsgeld voor school. Scholen en gezondheidscentra zijn echter ver gelegen van sommige gemeenschappen waardoor kinderen jonger dan 10 niet naar school gaan. Het project voorziet trainingen en startkapitaal voor het opzetten van enkele inkomensgenererende activiteiten.

Onze aanpak

Met de juiste aanpak kunnen we samen met onze partners bossen beter beschermen.

  • Agroforestry en ecologische landbouw

    Het slash–and–burn landbouwmodel is het belangrijkste landbouwmodel dat wordt beoefend door de lokale gemeenschappen. We zetten in op duurzamere landbouw waarbij meerdere jaren na elkaar op dezelfde locatie geteeld wordt.  Boeren worden getraind in agroforestry modellen. Het laat hen toe een meer ecologisch landbouwmodel toe te passen dat beter bestand is tegen extreme weersomstandigheden en dat producten oplevert die kunnen verkocht worden op de lokale markt. Specifiek wordt er ingezet op de teelt van cacao in de secundaire bossen. 

  • Bosbehoud

    De wettelijke erkenning van het bos via een concession de fôret communautaire locale (CFCL)is een win voor het behoud van het bos. Bovendien ook een win voor het dorp dat officieel erkend wordt als eigenaar en beheerder van het bos en kan genieten van de inkomsten gegenereerd in het bos.  

  • Vormingen

    Boeren krijgen trainingen over agroforestry. Dorpsbesturen worden getraind in het opzetten en laten naleven van regels opgemaakt in kader van de communautaire bossen. Het comité dat verantwoordelijk is voor het beheer van het bos wordt getraind op verschillende domeinen rond bosbeheer. Verschillende inwoners van de omringende dorpen krijgen de kans om zich te laten trainen in een inkomens genererende activiteit naar keuze. 

    Financiers
  • Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD)
  • Universiteit Gent
  • Europese Unie
    Partners
  • Tropenbos RDC
  • Join For Water
  • Tropenbos International
  • Réseau Ressources Naturelles (RRN)

Vragen over dit project?

Voor specifieke en diepgaande vragen over dit project kan je mailen naar onze projectmedewerker.

Teamcoördinator Afrika

Bram Sercu

bram.sercu@bosplus.be