200x inspiratie voor een krachtig en eerlijk klimaatbeleid: een memorandum voor onze overheden 

Hoe kunnen we niet alleen de klimaatcrisis, maar ook de energiecrisis aanpakken? En hoe zorgen we ervoor dat de oplossingen voor iedereen haalbaar zijn? Bond Beter Leefmilieu boog zich het afgelopen jaar samen met de brede milieubeweging en de sociale sector over deze vraag. Het resultaat is een memorandum voor de Vlaamse en federale overheid, met 200 breed gedragen maatregelen en oplossingen die ons land op weg zetten richting klimaatneutraliteit. 

Ook BOS+ nam deel aan deze boeiende oefening, en hield mee de pen vast voor het hoofdstuk rond ruimte en natuur. Want we blijven er graag aan herinneren: klimaat en natuur gaan hand in hand. In onze extreem verharde regio zijn investeringen in open ruimte, bos en natuur, bomen en groenblauwe netwerken cruciaal om onze weerbaarheid te verhogen tegen wateroverlast, hitte en droogte. Bovendien leveren die natuurlijke oplossingen tal van bijkomende voordelen op voor mens en dier, zijn ze multifunctioneel, haalbaar en betaalbaar. Goedkoper meestal dan civiel-technische oplossingen, en zéker dan de kosten die ons wachten wanneer we nu niet ingrijpen en later de schade moeten herstellen. Samenwerken met de natuur is de sleutel om dat te voorkomen, en om te werken naar een duurzaam ruimtegebruik en een leefbare omgeving voor iedereen.  

De belangrijkste analyses en aanbevelingen uit dit hoofdstuk voor u samengevat. 

Waar willen we naartoe?  

• Natuur, water, bodem en klimaatadaptatie staan in de toekomst centraal in alle beleidsprocessen en planvorming.
• We geven ruimte aan natuurlijke processen om de risico’s die klimaatverandering met zich meebrengt te temperen. 
• We verbeteren onze ruimtelijke ordening en voeren de bouwshift door, waardoor

Wat moet er daarvoor gebeuren?  

1. Maak plaats voor natuur en water: daarvoor moet het maatschappelijk belang een sterkere plaats krijgen in ruimtelijk beleid en wetgeving, moet de bouwshift snel en daadkrachtig worden doorgevoerd, moet zonevreemde ontwikkeling moeilijker gemaakt worden, moet er volop onthard worden, en moeten duidelijke budgetten en tijdskaders worden afgesproken.  
2. Herstel natte natuur: door verdwenen en gedegradeerde wetlands te herstellen, door veengebieden een degelijk beschermingsstatuut te bieden, en door een inhaalbeweging in te zetten voor de realisatie van het Sigmaplan. 
3. Herstel bossen: door minimaal de beloofde 4.000 ha bosuitbreiding binnen deze legislatuur te realiseren en op termijn de lat nog een grootteorde hoger te leggen om onze bosindex significant op te krikken, door een aanpassing van de regelgeving zodat bestaande drempels voor bebossing (o.a. de pachtwetgeving) worden weggewerkt, én door een adequate bescherming van bestaande – incl. de ‘zonevreemde’ – bossen.  
4. Vergroen en verkoel steden en gemeenten: versterk daarvoor groenblauwe netwerken, met bomen en open water tot in de kernen en grotere stadsbossen en natuur slim ingericht langs de randen, met een eerlijke verdeling van (toegankelijk) groen over de hele stad of gemeente, en aandacht voor de gebruikswaarde. 
5. Hou het water in de grond: o.a. via een strengere regelgeving voor drainages van landbouwgronden, en via een slimme infiltratiebonus die burgers en bedrijven financieel stimuleert om water op te vangen en bij te houden. 
6. Bescherm de kust: door het natuurlijke kustlandschap te herstellen door polders, duinen, stranden en zandbanken te verbinden, en volop de kaart te trekken van natuurgebaseerde oplossingen. 

Het volledige memorandum met een grondige analyse per thema en 200 aanbevelingen kan je hier nalezen. Of luister naar de bijhorende podcastreeks, waarin de experts van BBL in 6 afleveringen in gesprek gaan met ‘toekomstdenkers’ van andere betrokken organisaties.