Nieuws
Ons landbouw- en voedselbeleid heeft een belangrijke impact op biodiversiteit. Landbouw en veeteelt zijn wereldwijd de belangrijkste rechtstreekse oorzaak van ontbossing. In Vlaanderen speelt die sector een belangrijke rol in de stikstofvervuiling die ook bossen minder veerkrachtig maakt.
Tegelijk is toegang tot betaalbaar, gezond en lekker voedsel enorm belangrijk. En of het nu in Vlaanderen is of elders ter wereld, een van de grootste mankementen van bestaande voedselsystemen is inkomensonzekerheid van boeren. Landbouwers staan ook heel dicht bij natuur en zijn daarmee potentieel belangrijke beheerders, beschermers en herstellers van veerkrachtige ecosystemen.
BOS+ schaarde zich daarom mee achter twee oproepen gericht aan beleidsmakers om dringend werk te maken van een eerlijk en duurzaam voedselsysteem.
Afkloppen van een ambitieus stikstofakkoord
Stikstof is een onmisbare voedingsstof voor plantengroei en zowat de belangrijkste component van kunst- en organische mest. Maar net als in veel andere regio’s heeft overmatig gebruik van kunstmest en import van veevoer in Vlaanderen voor enorme overschotten gezorgd. Dat teveel komt terecht in de natuur. In waterlopen, waar het voor algenbloei en verstikking zorgt. En in andere ecosystemen, zoals bos, waar het een sterk verstorende werking heeft. Het verandert de bodemchemie, maakt het moeilijk voor soorten die zich hebben aangepast aan overleven met minder voedingsstoffen. Makkelijker dus voor soorten die net veel stikstof nodig hebben en daarmee de rest verdringen.
Dit teveel is het verwachte resultaat van een onduurzaam landbouwmodel. Een gevolg waar al decennia lang voor wordt gewaarschuwd. Er ligt een plan op tafel om het probleem bij de wortels aan te pakken, maar er is geen eensgezindheid over de finale versie van dat plan. Vanuit landbouwhoek is er tegenkanting tegen strenge normen, die te verregaand zouden zijn. De patstelling is zodanig dat de Vlaamse regering hiermee op haar grondvesten davert.
In een open brief vragen 10 natuurorganisaties, waaronder BOS+, om dringend een ambitieuze versie van het akkoord af te kloppen. Voor natuur, maar ook voor boeren, voor wie zekerheid en duidelijkheid op korte termijn belangrijk is. En die op lange termijn beter af zullen zijn met een landbouwmodel dat de duurzame weg is ingeslagen.
Open brief: Laat Vlaanderen nu niet stikken | Bond Beter Leefmilieu
Europese wet voor duurzame voedselsystemen
Ook op EU-niveau wordt er de laatste jaren moeizaam werk gemaakt van een verduurzaming van het landbouwbeleid. Ook daar zorgt de voorgestelde systeemverandering voor veel discussies en tegenkanting.
In het kader van de Green Deal werkte de Europese Commissie de Farm 2 Fork strategie uit, om Europese voedselproductie eerlijk, gezond en duurzaam te maken. Omdat een strategie niet bindend is, werd ook voorgesteld om de belangrijkste elementen te vertalen in een wet rond ‘duurzame voedselsystemen’. Die zou tegen september 2023 voorgesteld worden aan de andere Europese instellingen.
Maar ondanks het momentum voor meer duurzaamheid, wordt er vanuit verschillende hoeken sterk tegen dit wetsvoorstel gelobbyd. Daarbij wordt de oorlog in Oekraïne en als gevolg daarvan een risico op voedselonzekerheid – onterecht – aangegrepen als argument om sociale en milieudoelstellingen af te zwakken. Nochtans is die systeemverandering nodig om op lange termijn voedselvoorziening te blijven garanderen.
De Europese netwerkorganisatie rond milieu EEB heeft een brief verstuurd aan de Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen om aan te dringen dat het belangrijk is dat de wet er zonder vertraging komt, en dat ze voldoende sterk is. Ook deze heeft BOS+ mee ondertekend.
