Behalve de aanplanting van 2400 boompjes op onbenutte grond, bracht de Sint dit jaar nog een heel groot cadeau: een Europese anti-ontbossingswet.
Op hetzelfde moment dat BOS+ en tientallen vrijwilligers midden in de nacht bomen in de grond staken, werd in Brussel stevig onderhandeld tussen de bevoegde EU-instellingen. Tijdens deze laatste ‘trialoog’ tussen de Europese Commissie, het Parlement en de Raad werd een uiteindelijke versie van de wet overeengekomen. Het resultaat van een wetgevend proces van meer dan 2 jaar.
Een legaal wapen tegen wereldwijde ontbossing
Samen met meer dan 200 andere organisaties hebben we met BOS+ – en velen van jullie! – mee onze schouders gezet onder de Together4Forests campagne, die van bij de eerste aanzet van de Europese Commissie ijverde voor het ijzersterke, waterdichte en rechtvaardige karakter van de wet. Hoewel niet op al onze eisen werd ingegaanLees hier welke van onze verwachtingen van de wet wel of niet zijn ingelost, blijft dit wel degelijk heel goed nieuws voor bos, biodiversiteit en klimaat. De kans dat ontbossing op ons bord, in onze chocoladerepen of kopje koffie terechtkomt, is hiermee een heel stuk kleiner geworden.
Vooraleer ze bepaalde producten op de Europese markt brengen, zullen bedrijven moeten aantonen dat deze geen ontbossing hebben veroorzaakt – anders volgen stevige boetes. Álle ontbossing, niet enkel ‘illegale’. Daarmee is de wet een primeur. Omdat Unie de 2e grootste importeur is van ontbossing, zou dit de druk op bossen overal ter wereld sterk kunnen verlichten. Bedrijven met globaal bereik zullen inspanningen moeten doen om hun toeleveringsketens ontbossingsvrij te maken. Er wordt bovendien verwacht dat andere grote handelsblokken – zoals de VS of het VK – dit voorbeeld zullen volgen.
Wat nu?
Hopelijk doen ze dat zo snel mogelijk, want ontbossing blijft doordraven aan veel te hoog tempo. Elk jaar verliezen we ongeveer de oppervlakte aan België aan onvervangbaar tropisch regenwoud. Als EU-lidstaat draagt België hier ook overigens ook een grote verantwoordelijkheid: onze consumptie is elk jaar gekoppeld aan een risico op ontbossing van een gebied ter grootte van het Brussels gewest.
Er wordt ook best snel werk gemaakt van de zaken die (nog) niet zijn ingewerkt in de wet, zoals betere bescherming van inheemse gemeenschappen en andere bosbeschermers en een nóg breder bereik: niet enkel bos maar ook andere natuur, nog meer producten, andere vormen van landgebruik die ontbossing veroorzaken.
Om de wet echt definitief te maken, moeten de lidstaten en het parlement nog formeel hun fiat geven – bevestigend waar ze in de onderhandelingen gisteren (6/12) mee akkoord gingen. Twintig dagen later gaat de wet van kracht. Grote bedrijven hebben dan anderhalf jaar de tijd om aan alle vereisten te voldoen, kleinere bedrijven twee jaar.
Een wet is één zaak, de effectieve uitvoering en handhaving een andere. De controle op uitvoering zal in belangrijke mate bij de lidstaten liggen. Het spreekt voor zich dat we dit van heel nabij zullen blijven opvolgen.
Succesvolle campagne dankzij jullie stem!
Last but not least: nog een heel erg dikke merci aan iedereen die meegedaan heeft aan de emailcampagne, het intekenen op de publieke consultatie, het liken en delen van berichtgeving van de Together4Forests-campagne, of het ondersteunen van BOS+ en daarmee ons beleidswerk. De sterke elementen van de wet zijn er zeker mee gekomen dankzij het lobbywerk van de organisaties. Dat er geluisterd werd, is vooral te danken aan het grote draagvlak voor het stoppen van wereldwijde ontbossing. En jullie luide stem.