Updates
Het project
Locatie
Doelstellingen
Onze aanpak
Contact

Herbebossing van tropisch woud in Congo i.s.m. Faja Lobi

  • Locatie Idiofa, Democratische Republiek Congo
  • Periode 2022-2026

In Congo verdwijnt steeds meer en steeds sneller bos. Faja Lobi wil dit tegengaan en herbebost massaal, en versterkt tegelijk de lokale werkgelegenheid. BOS+ blaast hen met dit project wind in de zeilen.

Ongecontroleerd branden

De territoir Idiofa ligt volledig in het Mangai Nature reserve of Hyppopothamus maar deze status geeft amper bescherming. Het landschap bestaat uit boomsavannes doorsneden met valleibossen, maar nabij de steden is het landschap sterk gedegradeerd. 

Door de bevolkingstoename en het verzwakken van de sociale en traditionele regels, vergrootte de druk op de omliggende gronden en verminderde de tijd waarbij de grond met rust werd gelaten met uitputting van de bodem tot gevolg. Ook de regels rond het afbranden van de savanne worden niet meer gerespecteerd met als gevolg een frequenter en ongecontroleerder branden. Dit project wil het tropisch bos in de streek beschermen en terugbrengen.

Herbebossen

Op de gedegradeerde gronden waar vroeger bos of beboste savanne was, plant Faja Lobi een mengeling van inheemse boomsoorten, aangevuld met de snelgroeiende acacia.

Bij een nieuwe aanplant worden er tussen de bomen ook gewassen geplant. Dit is een win-winsituatie voor faja lobi en de boeren (hoofdzakelijk vrouwen) die het land bewerken. Ze werden betaald voor het voorbereiden van het land, en het jonge bos wordt door de landbouwers vrijgemaakt van grassen en andere planten die de kleine boompjes anders zouden verstikken. 

 

Houtskool verlicht druk op bos

Één van de ideeën is om de snelgroeiende Acacia op termijn te kappen en er houtskool van te maken. Dit vermindert de kap van natuurlijke bossen en savannebomen voor de productie van houtskool.

Deze inkomsten zouden dus rechtstreeks naar de gemeenschap zelf gaan. Doordat Faja Lobi mee betrokken blijft bij het beheer van de bossen kan er over gewaakt worden dat niet het hele bos gekapt wordt. 

Voor en door lokale gemeenschappen

De lokale gemeenschappen die de grondrechten verkopen aan Faja Lobi worden ook lid van de beheersstructuur van de in Congo erkende NGO Faja Lobi. Faja Lobi zal de gronden beheren in de toekomst, maar de gemeenschappen krijgen de inkomsten. 

Een grote uitdaging is het verminderen van het risico op bosbrand. Daarvoor wordt er bij de bevolking benadrukt om niet of minder te branden, bovendien worden er brandgangen aangelegd en meerdere keren per jaar onderhouden rond de bossen.  

Schaalvergroting

Faja Lobi is dus een sterke organisatie in volle groei. Ze bebosten al oppervlaktes die gigantisch zijn als je het op Vlaamse schaal zou bekijken, waar een bos gemiddeld 1 ha groot is. 

Toch zijn er nog grote ambities en mikt Faja Lobi op een schaalvergroting. Hierin gaat BOS+ hen bijstaan, want er komt veel bij kijken. Het kweken van alle zaailingen bijvoorbeeld is een heus werkje. Ook dat gebeurt door lokale mensen, in grote boomkwekerijen die vaak zijn opgezet door Faja Lobi zelf. Een foto van zo’n boomkwekerij ziet u hiernaast.

2000

mensen

zijn betrokken bij het herstellen van bos in de provincie Kwilu

140

hectare

wordt herbebost

Democratische Republiek Congo

Bossavanne rond Idiofa, provincie Kwilu

De omgeving rond Idiofa bestaat uit zandige grond met zand afkomstig uit de Kalahari woestijn. Het is onduidelijk hoelang er reeds permanente bewoning is maar ongeveer een 400-tal jaar geleden kwam er een aantal bevolkingsgroepen zich in deze regio vestigen. Deze volksbewegingen kan je best vergelijken met de volksbewegingen in Europa vanuit de Germaanse tijd. De beboste savannes werden lokaal ontbost en afgebrand om landbouwpercelen op te maken. Het landschap rond Idiofa nu, wordt gekenmerkt door gedegradeerde savannes waar quasi alle bomen zijn uitgekapt. In de vruchtbare valleien, waar de climaxvegetatie bos is, worden bomen om de 5 à 10 jaar gekapt om aan landbouw te doen. De stad Idiofa is erg afgelegen en de bevolking leeft in relatieve armoede met een beperkte toegang tot markten en voorzieningen.

  • Verhaal
  • Project
Klimaat, biodiversiteit, mensen

Doelstellingen

Wat willen we bereiken met dit project?

Klimaat

Sinds de start van Faja Lobi in 2012 werd er al 3000 ha tropisch bos hersteld. De komende jaren willen ze serieus opschalen, met een langetermijndoel van 50 000 ha herbebossing. Onlangs sloten ze ook een samenwerking met het World Resource Institute (WRI) om 5000 ha te herstellen.

Biodiversiteit

Herstel en herbebossing op deze schaal geeft de lokale biodiversiteit in de regio een gigantische fundering. De keuze voor inheems soorten laat het toe dat lokale fauna en flora open bloeien. Het nieuwe bos vormt bovendien een buffer die het aanwezige primaire regenwoud beschermt. Met de huidige klimaatcrisis behoudt het ook de regen in het gebied, waar landbouw nog steeds het hoofdinkomen is voor vele duizenden mensen. Meer biodiversiteit geeft de gemeenschap voedselzekerheid: de helft van de voedselvoorziening in de streek bestaat uit 'bushfood' (rupsen, lianen, bosgroentes, paddestoelen). Verder hangen ze ook van het bos af voor medicinale producten en lianen voor bouw en voor mandenvlechten.

Welzijn voor de mensen

Faja Lobi stelt voor hun projecten enkel lokale bewoners tewerk. Momenteel werken er zo'n 580 personeelsleden op hun verschillende herbebossingsprojecten. 80% van het budget van Faja Lobi gaat naar hun welzijn in de vorm van loon, maatlijden en beurzen voor lokale jongeren om naar school te gaan. De gemeenschap versterken is één van de pilaren waar Faja Lobi op gebouwd is.

Het aanplanten verloopt dus samen met de lokale gemeenschappen in een mix van agroforestry, gestuurde natuurlijke regeneratie en traditionele herbebossing. 23 lokale gemeenschappen zijn al betrokken bij de herbebossingsprojecten, vele andere tonen interesse om ook mee te doen. Faja Lobi verzorgt ook opleidingen voor de mensen waar ze mee samenwerken om de herbebossing te laten slagen. Een boomkwekerij opzetten, het aanplanten zelf en de opvolging ervan, alles wordt aangeleerd. Daarnaast krijgen vele werknemers ook training in administratie, financiën, communicatie en organisatie. Deze projecten versterken dus het hele economische weefsel van een gemeenschap en biedt een extra bron van inkomsten.

Verandering die blijft duren

Onze aanpak

Met de juiste aanpak kunnen we samen met onze partners hun bossen en gronden beter beschermen. Belangrijk daarbij is dat we mensen en bossen blijvend helpen, zodat de gedane moeite niet verloren gaat.

  • Agroforestry en ecologische landbouw

    Het slash-and-burn landbouwmodel is het belangrijkste landbouwmodel dat wordt beoefend door de lokale gemeenschappen. We zetten in op duurzamere landbouw waarbij meerdere jaren na elkaar op dezelfde locatie geteeld wordt. We trainen boeren in agroforestry modellen; het laat hen toe een meer ecologisch landbouwmodel toe te passen dat beter bestand is tegen extreme weersomstandigheden. Agroforestry levert ook producten op die verkocht kunnen worden op de lokale markt

  • Bosherstel

    Faja lobi herbebost gedegradeerde savannegronden met een mix van inheemse soorten. Grote oppervlaktes worden aangeplant met zelfgekweekte boompjes aangezien natuurlijke regeneratie is in deze systemen niet mogelijk is. Het bos ontwikkelt zich relatief rap en biedt op termijn een bron van inkomsten en bosproducten voor eigen consumptie.  

  • Lokale ontwikkeling

    Het hele proces van herbebossing zorgt voor een bron van betaalde arbeid voor de  mensen in de gemeenschap gedurende meerder jaren, iets wat zeldzaam is in de regio. Daarnaast ontvangt de gemeenschap huur voor het gebruik van de concessie en krijgt ze later de inkomsten uit de bosproducten. Faja Lobi geeft ook de kans aan enkele lokale jongeren door hun studies bosbouw en ecologische landbouw te financieren aan de universiteit van Kisangani. In het cybercafé dat door Faja Lobi opgenhouden wordt leren heel wat jongeren en volwassenen digitale skills via computerlessen.

    Financiers
  • DGD
  • Universiteit Gent
    Partners
  • Faja Lobi