Nieuws
Om het ’tipping point’ van de huidige klimaatverandering te vermijden, moeten we voor 2025 ongeveer 80% van het Amazonewoud beschermen. Het grootste regenwoud op aarde heeft echter dagelijks te kampen met bedreigingen. Om het woud beter te beschermen zette BOS+, eind 2021, samen met een inheemse bevolkingsgroep en lokale partners uit het Ecuadoraanse deel van het Amazonegebied, de Sápara, een project op dat de bevolking de tools aanreikt om hun grondgebied beter te kunnen beschermen. Dit project wordt financieel ondersteund door Provincie Vlaams-Brabant.
Het planten van bomen is momenteel razend populair, vooral in het kader van het beteugelen van de klimaatverandering. Maar het wordt vaak vergeten dat ook het behoud van onze bestaande bossen essentieel is om de opwarming van de aarde tegen te gaan, zeker het grootste bos op aarde, met een grootte van 6,7 miljoen km²; het Amazonewoud.
Het Amazonewoud in Ecuador bevat een van de hoogste concentraties CO2 van het hele Amazonegebied. ©Leen van Zele
Het Amazonewoud is verspreid over maar liefst negen landen; Brazilië (60%), Peru (13%), Colombia (9%), Venezuela (5%), Bolivia (5%), Guyana (3%), Suriname (2%), Ecuador (1,5%) en Frans-Guyana (1,5%). Hoewel het woud in Ecuador niet de grootste oppervlakte bestrijkt, bevat het Ecuadoraanse Amazonegebied een van de hoogste concentraties CO2 van het hele Amazonegebied. Het vrijwaren en beschermen van dit gedeelte is met andere woorden cruciaal.
Toch neemt het aantal bedreigingen voor het bos de laatste jaren enorm toe, zelfs in de meest biodiverse en wettelijk beschermde gebieden. De ontstilbare vraag naar aardolie, mineralen en hout zorgen voor ontbossingen op onafzienbare schaal, met het verlies van een rijke biodiversiteit en het vrijkomen van enorme hoeveelheden CO2 als gevolg.
De Sápara
Een deel van het bedreigde Ecuadoraanse Amazonewoud is het leefgebied van de Sápara; een inheemse bevolkingsgroep die met uitsterven bedreigd is (de bevolkingsgroep telt nog zo’n 559 personen). Het grondgebied waarop ze wonen bestrijkt maar liefst 360.861 ha en bevindt zich in een afgelegen deel van de Ecuadoraanse Amazone, waar de bedreigingen voor het woud tot voor kort beperkt waren.
De Sápara treden al eeuwenlang op als behoeders van het woud ©Debbie Eraly
De Sápara leven in en met het woud en kennen de waarde van hun Amazonegebied beter dan wie dan ook. Ze treden al eeuwenlang op als behoeders van het woud maar beschikken in het kader van de huidige bedreigingen niet over de nodige tools en financiën om controle te hebben over het gebruik van hun land.
De bescherming van het Amazonewoud moet bovendien langdurig zijn, dus een effectieve organisatie van die bescherming is cruciaal.
Nieuwe technologie met traditionele kennis combineren
BOS+ ondersteunt lokale Sápara toezichters en verantwoordelijken van de inheemse koepel CONFENIAE, in samenwerking met de organisatie Ecociencia, om hun woud zelf te beschermen en zo ook klimaatverandering tegen te gaan.
Er wordt, samen met de koepelorganisatie van de inheemse bevolking, een participatief en effectief systeem van burgertoezicht door de Sápara opgezet en gehanteerd in zes Sápara gemeenschappen.
© Leen van Zele
Hiermee wordt niet alleen het Amazonewoud veilig gesteld, maar ook de levenskwaliteit van de bevolking wordt verzekerd. Dat betekent onder meer; uitgebreide vormingen aanreiken, protocollen uitwerken, materialen voorzien, bijkomende financieringsmodellen uitzetten, enzoverder. Cruciaal in dit proces is dat traditionele kennis gekoppeld wordt aan nieuwe technologieën en de jongeren daarbij maximaal betrokken worden.
Een sterke monitoring
De Ecuadoraanse NGO Ecociencia, een partner van BOS+ sinds jaren, heeft heel wat wetenschappelijk onderbouwde monitoring- en territoriale verdedigingsmodellen ontwikkeld die als referentie dienen voor andere inheemse volkeren die vergelijkbare processen opstartten. Het werk van de organisatie met de Shuar en Waorani is bijvoorbeeld erg intensief geweest de voorbije jaren en de bedoeling is om dit werk verder uit te breiden. Deze succesvolle ervaringen zullen eveneens toegepast worden in het Sápara territorium.
© Leen van Zele
Deze monitoringcapaciteiten worden bovendien verder uitgebreid naar de inheemse koepelorganisatie van de Ecuadoraanse Amazone, CONFENIAE. De organisatie wordt met de middelen van provincie Vlaams-Brabant versterkt om bewaak-, monitoring-, waarschuwings-, controle- en responsprotocollen in inheemse gebieden te ontwikkelen om een adequate lokale en provinciale articulatie te genereren, rekening houdend met de reeds bestaande methoden van territoriale defensie. Het betrekken van de nieuwe generatie in dit hele proces is cruciaal.
“Het is noodzakelijk om te werken met de jongeren van het territorium, om te begrijpen hoe de Sapara cultuur denkt, hun strijd te kennen, hun speren, hun droom van een onafhankelijk territorium”
Israel Santi van de Sapara gemeenschap Pindoyacu
Tot slot zullen ook belangrijke stappen gezet worden in het beter in kaart brengen van het aanwezige bos en overeenkomstige koolstof in het territorium, om zo de ontbossing en de impact op klimaatverandering op te meten.
