Nieuws
Dat er vanuit de CD&V-fractie in Europa zoveel weerstand tegen de Natuurherstelwet komt, speelt allesbehalve in het voordeel van de boeren. Het is vooral een anachronisme, het is een moment dat we collectief volop moeten inzetten op natuurlijke klimaatoplossingen, om landbouw en de rest van de – wereldwijde – maatschappij te behoeden van nog meer droogte in de toekomst.
Gisteren moesten we wat bekomen van de spannende Europese stemming over de natuurherstelwet, vandaag (17 juni) is het wereldwijde dag van de droogte. Morgen brengt misschien voor het eerst in een maand regen, waardoor een nieuwe zomerdroogte voorlopig even afgewend lijkt. Voorlopig, want het seizoen is nog niet eens goed en wel begonnen, en na de onweersbuien volgt opnieuw hetzelfde zonnige en regenloze weer. Waar we vroeger zouden geklaagd hebben over ‘typisch België’ waar het niet langer dan enkele dagen warm en zonnig kon zijn, is de pret er nu wel af. Het wordt zowaar eentonig. Voor de weerankers moet het ook geen pretje zijn, elke dag hetzelfde verhaal brengen.
Juni 2023 breekt ook wereldwijde temperatuurrecords en het lijkt steeds zekerder dat ook de rest van het jaar uitzonderlijk warm zal worden door het weerfenomeen El Niño. Volgens nieuw onderzoek zou de noordpool in de zomer onomkeerbaar ijsvrij worden, veel vroeger dan eerst ingeschat. Grafieken over opvallend hoge temperaturen van het oceaanwater doen de ronde op Twitter, waar klimaatwetenschappers moeite moeten doen om wetenschappelijke correcte nuance te balanceren met het wijzen op urgentie. Zijn die hoge temperatuurstijgingen onverwacht en onverklaarbaar? Niet echt, maar dat wil niet zeggen dat we niet zeer bezorgd zouden moeten zijn.
Trumpiaans pleidooi tégen natuurlijke klimaatoplossingen
Het is tijd voor full fast forward voor klimaatambitie. Voor mitigatie én adaptatie. Minder uitstoot van broeikasgassen om toekomstige droogterisico’s binnen de perken te houden én betere voorbereiding op de droogtes waar we de komende decennia al zeker zitten mee opgescheept. Bomen, bossen en natuur spelen een cruciale rol in dat verhaal. Ze halen en houden aanzienlijke hoeveelheden broeikasgassen uit de atmosfeer. Ze brengen schaduw en verkoeling en beschermen zo tegen hitte en droogte. Ze zijn onze beste bondgenoot tegen overstromingen en erosie, houden bodemvruchtbaarheid op peil en zorgen in belangrijke mate voor bestuiving van landbouwgewassen. ‘No Nature = No food’ is niet voor niks een slogan van de NGO-coalitie die campagne voert voor een ambitieuze Europese Natuurherstelwet. Dat daar inspanningen voor moeten gebeuren en dat dat niet overal even eenvoudig zal zijn, staat buiten kijf, maar nog langer wachten maakt het probleem op termijn alleen maar erger. Voor iedereen.
Daarom is het eigenlijk absurd – hoewel ondertussen niet meer onverwacht/niet atypisch – dat die wet vooral door de christendemocraten zo hard wordt tegengewerkt ‘om de landbouw een toekomst te geven’. Als je kijkt naar de uitdagingen die op de landbouw – en de rest van de maatschappij – afkomen, dan is het een anachronisme. Het past dan weer wel in de vanuit de VS overgewaaide trend van desinformatie en het en het naast zich neerleggen van de wetenschap. Het is met die praktijken dat ze erin geslaagd zijn het voortbestaan van de wet op de helling te zetten, en de inhoud van het voorstel serieus af te zwakken. Zo werden de doelstellingen en criteria om bossen gezonder en droogtebestendiger te maken, voorlopig geschrapt.
Vicieuze droogtecirkel in de Amazone
Door al die commotie zouden we bijna vergeten dat het wereld-dag van de droogte is. Vanuit alle continenten kunnen passende getuigenissen worden gebracht over de huidige en toekomstige impact van droogte. Wij pikken er het Amazonewoud uit. Dat staat op een kantelpunt: ontbossing en degradatie door opdeling, onduurzame houtkap, bosbranden, ziektes en – jawel – droogte hebben de veerkracht van het woud zodanig aangetast dat die dreigt te knappen.
Als dat gebeurt, dan zou het tropische regenwoud doorheen komende decennia voor een groot deel uit te drogen tot Savanne. Los van de rampzalige gevolgen voor biodiversiteit en de watervoorziening voor grote delen van Zuid-Amerika, zou dat voor nog sterkere wereldwijde klimaatopwarming zorgen. Gevolg: nóg meer droogtes, die op hun beurt ecosystemen verder verzwakken, met nóg meer uitstoot van broeikasgassen. Enzovoort.
Onder andere door onze import van soja voor vleesproductie dragen Belgische landbouwproductie én consumptie daar trouwens ook aan bij – zoals heel helder geïllustreerd in de reeks ‘Conflictsoja’ van De Standaard.
Hypocrisie-beschuldigingen op het wereldtoneel
Eind deze maand gaat een Europese wet van kracht om dit probleem van geïmporteerde ontbossing aan banden te leggen. Fantastisch nieuws voor tropische bossen, dat wel. Maar voor tropisch boslanden die exporteren naar de EU moet het wel een bittere pil zijn dat wij onze grenzen sluiten voor ontbossing, terwijl we zelf geen ambitie tonen om Europese natuur in stand te houden. Het is vergelijkbaar met hoe we (Europa, voor de duidelijkheid) ons opwerpen als klimaatkampioen, maar onze – al niet heel gulle – beloftes voor klimaatfinanciering niet nakomen.
Daarmee verliezen we legitimiteit en vooral ook veel krediet in internationale onderhandelingen over klimaat en biodiversiteit. En het is net op dát niveau dat die problemen moeten worden aangepakt. Globale problemen kunnen alleen globaal worden opgelost. Wanneer u buiten komt, kijk dan naar boven. De droge luchtstromen onder die blauwe koepel trekken zich niets aan van landsgrenzen.
Ons aanpassen aan droogte, kunnen we tot op zekere hoogte binnen onze grenzen doen. Vooral ook door samen te werken met natuur. Maar veel ergere droogte – en andere klimaatimpact – vermijden in de toekomst, dat kunnen we enkel door wereldwijd collectief onze uitstoot te verminderen. Door af te stappen van fossiele brandstoffen, ontbossing overal aan banden te leggen en bossen en andere natuur te herstellen. Daarvoor moéten we ook alle andere landen aan boord krijgen. Net daarom kunnen we er niet onder uit om als rijke regio engagement te tonen en waar te maken. Walk the talk, met ambitieus natuurbehoud- en herstel.
Wil jij ook dat er een sterke natuurherstelwet komt? Steun dan onze campagne
Ook bezorgd over droogte en andere gevolgen van klimaatverandering? Of boos over hoe onze overheden onvoldoende klimaatinspanningen leveren? Noteer dan alvast 3/12 in uw agenda. Dan komen we opnieuw massaal op straat voor het klimaat, aan de vooravond van de Gewestelijke, Federale én Europese verkiezingen.
