Nieuws
Het regent weer in Bolivia, en dat is meer dan welkom. Toch zal 2016 hier straks met gemengde gevoelens uitgewuifd worden. Niet alleen lijkt het ‘het warmste jaar van de laatste eeuw’ te worden, bovenal bracht het abnormaal weinig neerslag, en zorgde daarmee voor extreme droogte in het hele land.
Maandenlang lijdden landbouwers verschrikkelijke verliezen; naar schatting stierven zo’n 277.000 dieren door de droogte, en werd de oogst op 200.000 hectare verwoest. Maar ook de grote steden werden zwaar getroffen. Onder meer in de hoofdstad La Paz werd water de voorbije weken streng gerantsoeneerd. Op 21 november kondigde president Morales de noodtoestand af. In grote delen van de stad stroomde er nog maar enkele uren per dag water uit de kraan. Een derde van de bevolking moest bevoorraad worden met tankwagens. Uren aanschuiven voor een paar emmers water; het zorgde voor absurde beelden en grimmige protesten bij de bevolking. Zij verwijten de overheid een slecht waterbeheer, een tekort aan reservoirs en opslag, en een verergering van het probleem door het verlenen van mijnbouwconcessies.
Toch komt deze extreme droogte niet echt als een verrassing. Bolivia, en in het bijzonder de regio van La Paz en El Alto, is door haar ligging bijzonder kwetsbaar voor klimaatverandering. Deze miljoenensteden zijn voor hun drinkwatervoorziening afhankelijk van smeltwater uit de nabije gletsjers – vooral in het lange droogseizoen. Maar die gletsjers zijn in hoog tempo aan het verdwijnen. Recente studies wijzen op significante temperatuurstijgingen, die hun oppervlakten in de voorbije 30 jaar al bijna met de helft (de helft!) deden krimpen. Volgens de huidige voorspellingen, waarin temperaturen tot 2 graden blijven oplopen, zullen ze tegen het eind van deze eeuw zo goed als allemaal verdwenen of minstens ernstig beschadigd zijn. Bovendien zorgt die warmte er ook nog eens voor dat het water in de bestaande reservoirs sneller verdampt. Een ramp voor de stedelingen en het land.
BOS+ en haar Boliviaanse partners weten al langer dan vandaag hoe de kale, ruwe omgeving van de Altiplano schreeuwt om water. Daarom ondersteunden we in de periode 2011-2012 al een kleinschalig herbebossingsproject in Kerani, op 50 km van la Paz. Dit project, dat werd uitgevoerd door de organisatie Ecología de la Tierra in samenwerking met de gemeentelijke overheid en lokale bewoners, zette in op het heraaanplanten van inheemse boomsoorten rondom kostbare waterbronnen. Bossen en bomen hebben immers een belangrijke rol in de strijd tegen deze extreme droogte. Hun wortels houden het water in de bodem vast, en hun kruin biedt schaduw die snelle verdamping tegengaat. Tijdens een bezoek twee jaar geleden, zagen we hoe die boompjes langzaam maar zeker groeien, en hoe groot het enthousiasme was bij de gemeenschap om meer te herbebossen. We hopen dan ook nieuwe middelen vrij te kunnen maken om hier verder op in te zetten vanaf 2017.
Vorig jaar toonden we op onze Film in het Bos in Leuven de documentaire ‘Samuel in the Clouds’, over de smeltende gletsjers in El Alto en de (wan)hoop van hun bewoners. Voor wie er toen niet bij kon zijn, nog steeds een aanrader. Bekijk de trailer hier.
Lees meer over de recente droogte en de dreiging van klimaatverandering in Bolivia in deze artikels en studies:
– Bolivia is in a drought state of emergency
– Bolivia’s current water crisis is the tip of a melting iceberg
– Glacier change and glacial lake outburst flood risk in the Bolivian Andes
– Water scarcity, climate change and Bolivia: Planning for climate uncertainties
