Bos, Bomen & Welzijn

Bossen en bomen zorgen voor onze gezondheid en ons welzijn. Op meer manieren dan je zou denken. Ze doen ons meer naar buiten trekken, meer bewegen en elkaar meer ontmoeten. Ze helpen ons beter omgaan met stress, angst en piekergedrag, bevorderen ons geluksgevoel, creativiteit en slaappatroon. Ze verbeteren ons leefmilieu, zuiveren onze lucht en ons water, en houden onze steden leefbaar. versterkt het immuunsysteem, en verlaagt het risico op astma en andere aandoeningen aan de luchtwegen. Zo zijn hun gezondheidsvoordelen zowel preventief als curatief, met effecten op ons fysiek en mentaal welbevinden, sociale interactie, educatie, spiritualiteit en zingeving.  

Al die factoren spelen een rol in de manier waarop mensen een natuurlijke leefomgeving (bijna unaniem) als sterk positief ervaren. Wie in een groene buurt woont, geeft zijn eigen gezondheid én levenskwaliteit gemiddeld ook effectief een hogere score. Kinderen die vaak buiten spelen of profiteren van een groene schoolomgeving, zijn veerkrachtiger en ontwikkelen meer sociale en cognitieve vaardigheden. Vandaag gaan we dus met z’n allen steeds meer het belang van bossen en bomen waarderen. Voor ons eigen welzijn, maar ook voor het welzijn van de grotere ecosystemen waar wij deel van uitmaken.

Dat geldt niet enkel voor de bosbezoekerKruip mee in het hoofd van een bosgebruiker., maar ook voor de wetenschapper. Onderzoek kijkt vandaag niet meer zozeer naar de vraag of natuur goed is voor ons welzijn, naar wel waarom: wat de mechanismen achter deze positieve effecten zijn en hoe we die beter kunnen inzetten. Wetenschappers slagen er steeds beter in de effecten en voordelen van een natuurlijke omgevingBert De Somviele, directeur van BOS+, schreef er een inspirerende column over. in te schatten, en mee te nemen in het inperken van en omgaan met enkele van de meest voorkomende en problematische ziektes en aandoeningen in onze samenleving. En ook op economisch vlak tonen deze vele welzijnsaspecten hun waarde. Alleen al de terugverdieneffecten van de investering in groen voor luchtkwaliteit vormen een aanzienlijke besparing op het budget van volksgezondheid. Onderzoek toonde aan dat zorgkosten’t Is bewezen in de VS dat regio’s met meer bomen en struiken minder geld uitgeven aan gezondheidszorg.in buurten met meer bomen en struiken significant lager liggen dan in vergelijkbare buurten met minder groen.

Ook beleidsmakers, zowel in Vlaanderen als internationaal, tonen een stijgende belangstelling voor dit thema. Het begrip One Health – dat stelt dat we maar kunnen streven naar een optimale gezondheid voor mens, dier en hun omgeving door middel van een integrale benadering en door rekening te houden met de interacties tussen die elementen – maakt opgang in Vlaanderen en ver daarbuiten. Toch is er nog een stevige weg af te leggen richting een structurele verankering en multiplicatie van de goede praktijken en pilootprojecten die we de voorbije jaren zagen opkomen, richting een welzijnsbeleid dat natuur als een transversaal thema meeneemt in de hele zorgsector, én omgekeerd richting een natuurbeleid dat aandacht heeft voor welzijnseffecten en -kansen.

Hoe werkt BOS+ rond dit thema?   

Om de welzijnseffectenEn die effecten, die zijn er. Twee uur per week doorbrengen in de natuur is bijvoorbeeld cruciaal om je gezondheid en welzijn te bevorderen. Dat heeft grootschalig onderzoek uitgewezen. Lees er meer over. van bossen en bomen nog beter te valoriseren, wil BOS+ bijdragen aan meer en meer nabije natuur voor iedereen, een bredere erkenning van de welzijnsvoordelen bij gebruikers en beheerders van het openbaar domein, en een structurele verankering en opschaling van natuur- en welzijnsprojecten en -praktijken in beide sectoren. Dat doen we door:

• Samen met burgers, besturen en ondernemingen te werken aan en te pleiten voor nabij groen voor iedereen.
• Samen met de zorg-, de onderwijs- en de jeugdsector vergroeningsprojecten te realiseren op en rond hun terrein.
• Welzijnsgerichte activiteiten te organiseren in het bos
• Verschillende doelgroepen van het bos te laten genieten, samen met partners van binnen en buiten de natuursector, en via laagdrempelige (vaak culturele) belevingsactiviteiten.
• Buiten spelen en leren in een natuurlijke omgeving te stimuleren en te ondersteunen, via educatieve activiteiten, informatie en campagnes. Doelgroep: kinderen en jongeren. Laat je overtuigen om met je kind het bos in te trekken: een artikel over 8 opzienbarende manieren hoe kinderen profiteren van ervaringen met de natuur.
• Onder de campagnenaam ‘Dokter Bos’ de welzijnseffecten van bossen en bomen bekend te maken bij het brede publiek.
• Kennis te blijven uitbouwen, good practices te verzamelen, en uit te dragen naar overheden, de gezondheids- en de natuursector.
• De structurele financiering en ondersteuning van welzijns- en zorggroen te bepleiten bij het beleid, zodat pilootprojecten ook kunnen leiden tot multiplicatie.
• Bosbeheerders te informeren en bij te staan in het openstellen van hun bossen voor verschillende doelgroepen en in het opstellen van regels die een evenwicht vinden tussen de ecologische draagkracht en gebruiksfunctie van het bos.
• Diverse doelgroepen en partners te sensibiliseren over multifunctioneel en duurzaam bosbeheer, en over de do’s en don’ts in (ecologisch waardevolle) bossen.