De klimaatcrisis treft niet iedereen gelijk, integendeel. De grootste gevolgen van klimaatontwrichting raken vooral de mensen en landen die er het minst verantwoordelijk voor zijn, en die weinig middelen hebben om er iets aan te doen. Samen willen we concrete oplossingen realiseren, daar waar anderen de ogen sluiten.
Steun 11.11.11Het voorkomen (mitigatie) en het opvangen (adaptatie) van de klimaatontwrichting is één van de grootste uitdagingen in de geschiedenis van de mensheid. Nog nooit waren veranderingen in het klimaat zo ontwrichtend als nu; dorpen verdwijnen in een stijgende zee, aanhoudende droogte zorgt voor extreme hongersnood, volledige gemeenschappen worden verdreven door bosbranden, en noem maar op.
Hier moet iets aan gedaan worden, en snel. 11.11.11 wil overheden en bedrijven ter orde roepen, lokale projecten financieren en zorgen dat iedereen de klimaatuitdagingen de baas kan. Help jij mee?
Doe meeSinds de industriële revolutie in de Westerse wereld, is de invloed van de mens op het klimaat snel gegroeid. De verbranding van fossiele brandstoffen sindsdien, zorgen voor een sterke toename in broeikasgassen als CO2 (bij verbranding van aardolie, aardgas en steenkool) en methaan (voornamelijk door industriële landbouwactiviteiten) in de atmosfeer. Deze gassen zijn van nature aanwezig in de atmosfeer (anders zou de aarde ijskoud zijn), maar een teveel aan broeikasgassen zorgt dat het klimaat en de aarde te veel opwarmen. En dat is precies wat nu gebeurt.
De Sápara hebben heel wat oplossingen ontwikkeld tegen het klimaatonrecht waarmee ze te maken krijgen. Provincie Vlaams-Brabant en BOS+ zetten mee hun schouders onder deze oplossingen. En strijden zo mee voor het behoud van hun woud – en dus hun levenswijze.
Elk jaar publiceert het IPCC een rapport over de laatste stand van wetenschappelijk onderzoek over klimaatverandering. BOS+ beleidsmedewerker Pieter van de Sype schreef een artikel over het belang van bos als oplossing voor klimaatontwrichting.
Klimaat is een van de thema’s waar BOS+ zich op focust, en dan vooral de link tussen klimaat en bos. Bossen staan onder druk van klimaatverandering, maar tegelijkertijd remmen ze de klimaatverandering af én bieden ze een oplossing.
Verdedigers van beperkte klimaatambitie opperen vaak dat België een klein land is dat zelf weinig verschil kan maken als het over de klimaatcrisis gaat. Maar niets is minder waar.
De gemiddelde temperatuur van de aarde is sinds de tweede helft van de 19de eeuw significant gestegen. De laatste zeven jaren (2014-2021) waren de warmste ooit geregistreerd. De gemiddelde temperatuur van de aarde ligt maar liefst 1,11°C hoger (± 0,13°C) dan die tijdens het pre-industrieel tijdvak (periode 1850-1900) (klimaat.be).
Op de grafiek zien we aan de ‘warming stripes’ dat de temperatuur op aarde stijgt, naargelang de hoeveelheid CO2 (ppm) in onze atmosfeer toeneemt.
Het doel van het klimaatakkoord van Parijs – het streven om de opwarming van de aarde beperkt te houden tot 1,5 graden – raakt volgens het meest recente IPCC-rapport buiten zicht. En dat is erg verontrustend.
Indien de aarde twee graden opwarmt, bereiken we een ’tipping point’ of kantelpunt. Dit wil zeggen dat er processen in gang gezet worden die het onmogelijk maken om de opwarming ooit nog terug te draaien.
Wereldwijd zien we meer en meer extreme weersomstandigheden. Op elk continent zien we de gevolgen van klimaatontwrichting; orkanen nemen toe aan kracht, nooit eerder geziene regenval met overstromingen als gevolg, tropische cyclonen ontwikkelen zich sneller en zijn sterker dan ooit tevoren, enz.
En we hoeven het niet ver te zoeken; in de zomer van 2020 maakten we de langste hittegolf ooit mee en in 2021 werden we geteisterd door overstromingen, met catastrofale gevolgen. Op de grafiek hieronder is de te verwachten toename te zien in frequentie en intensiteit van extreme weersomstandigheden naargelang de aarde opwarmt. Hoe meer de aarde opwarmt, hoe extremer het weer wordt.
De luchtvervuiling, een gevolg van de groeiende aanwezigheid van broeikasgassen in onze atmosfeer, zorgt voor een toenemend aantal luchtwegproblemen en allergieën. Daarnaast geven veranderingen in temperatuur, vochtigheid en neerslag infectieziekten de kans om te ontwikkelen.
Wereldwijd worden mensen niet in dezelfde mate getroffen door klimaatontwrichting. Armere landen voelen de gevolgen vaak veel eerder en sterker dan de landen die het meest aan de klimaatontwrichting bijdragen. Onze welvaart is opgebouwd dankzij de uitstoot van veel meer broeikasgassen dan landen die veel kwetsbaarder zijn voor extreme en steeds minder voorspelbare weersomstandigheden, stijgende zeespiegel en temperaturen. Met onze consumptie van o.a. vlees, chocolade en koffie dragen we van hieruit ook bij aan tropische ontbossing en de CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat. Om dit klimaatonrecht aan te pakken en de klimaatontwrichting effectief te kunnen oplossen, moeten er meer middelen gaan naar landen in het globale zuiden voor het stoppen van ontbossing en bosherstel, andere mitigatie- en adaptatiemaatregelen én voor schade en verlies.
Om de ongelijke gevolgen van de klimaatcrisis tegen te gaan, is het essentieel om de opwarming te beperken. Het IPCC-rapport bevestigde immers dat een wereld die gemiddeld 1,5 graden warmer is er helemaal anders uitziet dan een wereld die gemiddeld 2 graden is opgewarmd. 1,5 graden is dus de enige aanvaardbare grens.
Om dit te bereiken moeten overheden voldoende ambitieuze doelstellingen stellen, concrete klimaatplannen uitwerken en maatregelen nemen, bedrijven reguleren en financieringsstromen in lijn brengen met de klimaatdoelstellingen.
Het Belgisch beleid schiet op dit moment ruim tekort. We halen de doelstellingen die Europa voor 2023 oplegt niet.
We moeten de omslag maken naar een koolstofarme samenleving, ruim voor 2050, enkel zo kunnen we de klimaatcrisis inperken.
Hiervoor moeten we drastische maatregelen nemen in eigen land, maar daarbij altijd het globale plaatje in acht nemen. Belgisch beleid mag niet leiden tot problemen elders in de wereld, of teniet gedaan worden door een stijging van uitstoot in andere landen of in ons eigen land.
Klimaatbeleid moet ongelijkheid verminderen en integraal aandacht hebben voor mensenrechten en gender. We moeten onze economie durven herdenken vanuit die doelstellingen, binnen sociale én planetaire grenzen.
Een écht ‘veilige’ grens van opwarming bestaat niet. De gevolgen van de klimaatcrisis zijn er nu al, en vooral lagere-inkomenslanden worden erdoor getroffen. De schade aan natuurlijke rijkdommen en biodiversiteit is een bedreiging voor het levensonderhoud van ontelbare mensen. De gevolgen voor landbouw, bossen en visserij verminderen de toegang tot voedsel en brengen miljoenen mensen in voedselonzekerheid.
Gemeenschappen en landen moeten in staat zijn om zich zo goed mogelijk aan te passen aan de gevolgen van de klimaatcrisis. Dat is niet evident. Het vraagt heel wat kennis over de huidige en toekomstige context, technologische kennis en vooral: middelen. Een belangrijk onderdeel van de internationale klimaatafspraken is daarom dat rijke, historische vervuilers, lagere-inkomsenslanden moeten bijstaan in hun klimaatuitdagingen via internationale klimaatfinanciering. Zowel op vlak van mitigatie als adaptatie.
Klimaatonrecht is een gevolg van een oneerlijk systeem. We moeten het dus bij de wortels aanpakken. Het enige juiste antwoord op de klimaatverandering is een systeemverandering.
Daar gaat 11.11.11 voor: overheden en bedrijven wakker schudden, lokale projecten financieren en zorgen dat iedereen ter wereld de klimaatuitdagingen de baas kan.
Steun 11.11.11